افتتاح رینگ گردشگری شرق طهران پشت درهای بسته!
فراجا: رینگ گردشگری «دروازه دولاب» یا «دارالمومنین شهر طهران» با معرفی آرامستان روس ها، لهستانی ها و ارامنه، یكی از مسجدهای قدیمی پایتخت و خانه وثوق الدوله یا لوكیشن فیلم شهرزاد درحالی راه اندازی شد كه دیدن این آثار در حالت عادی برای گردشگران ایرانی و خارجی امكان پذیر نیست.
به گزارش فراجا به نقل از ایسنا، این مسیر گردشگری كه امروز با حضور دو نفر از اعضای شورای شهر تهران عرضه شد، در محله تاریخی «دروازه دولاب» قرار دارد، دروازه ای كه دیگر وجود خارجی ندارد.
مسیر گردشگری دارالمونین كه نامگذاری آن متاثر از بافت مذهبی این منطقه كهن در تهران است، از محله «قیاسی» با بازدید از مسجد قدیمی «زیر بازارچه» با نام امروزی «بقیه الله» آغاز می گردد. مسجدی كه متولی متعصب آن قدمتش را تا یك هزار سال پیش تخمین می زند و یكی از مكان های متبرك به حضور امام رضا (ع) می داند.
مسجد را نمی دهیم كه موزه كنند
متولی مسجد در بازدیدی كه با حضور حسن خلیل آبادی و حجت نظری اعضای شورای شهر تهران همرا بود، از سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری شكوه كرد كه برای گمانه زنی سن تاریخی مسجد آمده اند اما اعتباری برای احیای آن نداده اند.
او با این باور كه سازمان میراث فرهنگی می خواهد این مسجد قدیمی را به سرانجام مسجد شاه دچار و به موزه تبدیل كند، توضیح داد كه بودجه این مسجد وقفی كاملا مردمی تامین می گردد. سازمان میراث فرهنگی تامین بودجه مشروط به واگذاری بنا را دارد كه هیات امنای مسجد تاكنون در برابر این خواسته مقاومت نشان داده است.
شهرام شهریار سفرنویس و مجری تورهای تهران اما درباره قدمت این مسجد توضیح داد كه با بررسی تنور داخل مسجد قدمت «بنا» به دوره قاجار رسیده است، اما ترانشه های كارشناسان میراث فرهنگی به شن و ماسه هایی رسیده كه قدمت این مسجد را به دوره ایلخانی تشبیه می كند. علاوه بر این سكه ای در این مسجد یافت شده كه به دوره صفوی مربوط است. قناتی هم در مسجد یافت شده كه به رشته قنات های محله دروازه دولاب مرتبط می باشد.
بنا بر اعلام شهرداری منطقه ۱۴ كه این مسیر گردشگری را تعریف كرده است، مسجد زیر بازارچه در لیست میراث ملی ثبت شده، اما در حریم آن ساخت و سازهای زیادی انجام شده است. دیوارهای داخلی مسجد هم طبله كرده و رطوبت در دیوارهای بیرونی آن نمود دارد. پیرایش مسجد هم از نظر بصری بهم ریختگی دارد كه قدمت اثر را محفوظ كرده است. متولی به اعضای شوراری شهر تصریح كرد كه مسجد به مرمت فوری نیاز دارد اما بودجه ای برای آن وجود ندارد و بودجه مشروط میراث فرهنگی را هم نمی خواهد.
مسجد «زیر بازارچه» محل منبر رفتن حاج اسماعیل دولابی ـ عارف شیعی ـ بوده است.
درِ این مجسد به روی عموم مردم باز است و ورود به آن به هماهنگی نیازی ندارد، هرچند كه مثل تمام مساجد شیعی قسمت بانوان از آقایان جدا است.
زورخانه قدیمی طهران با چنگ و دندان نگه داشته شده تا پاساژ نشود
«زورخانه شیر» دومین مقصد گردشگری در محله دروازه دولاب است. زورخانه ای كه ۵۰ سال است در خیابان نبرد شمالی برگزار شده است، هرچند چهار نسل از پایه گذاران آن به مدت ۱۱۰ سال بی وقفه این وروزش باستانی را كه ثبت ملی هم شده است، حفظ نموده اند.
ورود به زورخانه شیر در حالت عادی برای خانم ها ممنوع می باشد، اما مرشد علی اكبر طاهری، نسل جهارم از صاحبان این زورخانه می گوید كه با هماهنگی امكان حضور بانوان و گردشگران خارجی و داخلی امكان پذیر است.
روزخانه با تصاویری از رزم های شاهنامه و پهلوانان ایران، كباده، میل ها، چلچراغ ها و فرش های دست باف آرایش شده است. مرشد طاهری تعریف كرد كه زورخانه شیر را ۱۱۰ سال پیش در محله نیكنام (خوكدانی سابق) در «آب انبار صوفی» راه اندازی كرده بودند، بعد مكان آن به محله چهارصد دستگاه منتقل شد و بعد هم میثاق احمدیه و دست آخر هم نبرد شمالی. اما همه این سال ها بی وقفه به كار خود ادامه داده است.
او اظهار داشت كه پیشنهادهای میلیاردی دریافت كرده برای این كه ساختمان زورخانه را واگذار كند تا به پاساژی ۶ طبقه تبدیل گردد ولی تاكنون اجازه این كار را نداده است.
مرشد كه دارای گواهینامه درس مرشدی از فدراسیون ورزش های باستانی و پهلوانی كشور است اظهار داشت: این زورخانه را با چنگ و دندان تاكنون حفظ نموده ام و اجازه نمی دهم حتی عكس یكی از پهلوان ها را پایین بیاورند چه برسد كه ساختمان آنرا بفروشم.
او از شورای شهر خواست كه برای حفظ زورخانه شیر كه همچون قدیمی ترین زورخانه های فعال تهران است، كمك كنند.
قبرستان هایی درحال خشك شدن
آرامستان ارامنه، آشوری ها، روس ها و لهستانی ها معروف به «گوستان دولاب» در دل پایتخت امروزی ایران است كه دیگر اجازه كفن و دفن در آن ها را نمی دهند. درِ این آرامستان ها به روی مردم عادی حدودا همیشه بسته است مگر آن كه با تورهای خاصی وارد این محوطه ها شد.
فضای سبز این آرامستان ها روبه خشكی رفته و سنگ بنای بخش های قدیمی بر اثر مراقبت ضعیف، فرسوده و حدودا تخریب شده است. از انجا كه تردد به داخل این آرامستان ها براحتی امكان پذیر نیست افراد كمی از وضعیت نگهداری داخل آن هم اطلاع دارند. افتتاح این مسیر گردشگری بهانه ای برای ورود به داخل آرامستان ها شد اما بازدید اعضای شورای شهر حتی با بیان یك وعده دلخوش كننده هم همراه نبود.
آرمان استپانیان ـ عكاس و گرافیست ایرانی ـ كه در بخش بازدید از آرامستان ها حضور داشت، با اشاره به این كه اولین نمایشگاهش در خارج از كشور با مبحث سنگ قبرهای این چهار آرامستان بوده است، اظهار داشت: زمان مدیریت آقای كرباسچی در شهرداری تهران و در جریان اجرای پروژه راه اندازی اتوبان آهنگ، قرار بود بخش هایی از آرامستان روس ها و ارامنه، تخریب شود كه با همكاری سفارت روسیه در ایران از تخریب آن جلوگیری شد.
او افزود: این قبرستان با عنایت به شخصیت هایی كه در آن آرام گرفته اند، ارزش تاریخی بسیاری دارد، سفیر روسیه حتی گفت جمعی از ارتش سرخ در آن دفن شده اند و اجازه نمی دهیم این گورستان را تخریب كنند. از شهرداری و شورای شهر تهران هم می خواهیم از این چهار قبرستان تاریخی كه هویتی جهانی دارند و فقط به ایران تعلق ندارند، نگهداری كنند.
شهرام شهریار كه گاهی تور آرامستان گردی در تهران اجرا می كند، گوشه ای از داستان آرامستان لهستانی هایی را كه با آزادی از اردوگاه های كار الزامی استالین در سیبری و قیرقیزستان در حال بازگشت به اروپا بودند اما هزاران نفر از آن ها در شهرهای تهران، همدان و خرمشهر ماندند، تعریف كرد.
در این آرامستان حدود ۱۹۰۰ شهروند لهستانی به خاك سپرده شده اند كه شماری از آن ها نظامیان لسهتانی در جنگ جهانی دوم بودند. تمام مدفون شدگان بخش لهستانی ها بر اثر مبتلا شدن به بیماری های واگیرداری همچون تیفوس جان خویش را از دست دادند.
در این قبرستان اوانس اوگانیانس ـ اولین كارگردان سینمای ایران ـ، آنتوان سوروگین ـ عكاس گرجی و روس تبار دوره قاجار، نیكلای ماركف ـ معمار روس تبار ـ، آلفرد ژان باتیست لومر ـ موسیقی دان نظامی فرانسوی در زمان ناصرالیدن شاه ـ كنت دومونت فرت ـ نخستین رییس پلیس ایران ـ به خاك سپرده شده اند.
كسی درِ خانه «شهرزاد» را باز نمی كند
كوشك «وثوق الدوله» ساختمانی یكصدساله كه به میرزاحسن خان معروف به وثوق الدوله، نخست وزیر ناصرالدین شاه تعلق داشت و تا قبل از سریال «شهرزاد» عمارتی مهجور بود، از دیگر آثار محله قدیمی دروازه دولاب است كه درهای آن به روی همگان بسته است و برای ورود به این عمارت باید مسؤولان با بنیاد مستضعفان ـ مالك كنونی عمارت ـ نامه نگاری كنند، با این وجود نام خانه در لیست جاذبه های گردشگری این مسیر قرار گرفته است.
ایستگاه آخر این رینگ گردشگری در خانه دكتر معین است، محقق و پدیدآورنده لغتنامه های فارسی «فرهنگ معین» كه در همسایگی محمدعلی امیرمجاهد ـ شاعر و تصنیف ساز و پدر همسر معین بود كه بعدها باهم ادغام شد و شهداری در سال ۸۳ آنرا تملك كرد و الان موزه و محلی برای محافل ادبی و موسیقی شده است.
این خانه كه لوكیشن سریال های شهرزاد و سرزمین كهن هم بوده، در كنار مسجد زیربازارچه شاید تنها جاذبه های این مسیر گردشگری باشند كه ورود به آن ها به هماهنگی نیاز ندارد و آزاد است.
سیف ـ رییس ستاد گردشگری شهرداری ـ درباره علت تعریف مسیر گردشگری با معرفی جاذبه هایی با محدودیت بازدید، به ایسنا اظهار داشت: این تور با حضور خبرنگارها اجرا شد تا با فشار افكار عمومی و اصحاب رسانه ها سبب شود این فضاها آزاد شود و از حالت مظلومیت خارج شود. می خواهیم به نقطه ای برسیم كه دیدن این جاذبه ها با همكاری همه نهادها و دستگاه ها برای همه مردم امكان پذیر شود.
تجلیل از معمار وزرشگاه تختی
در آخر رونمایی از این مسیر گردشگری، اعضای شورای شهر و شهرداری منطقه ۱۴ از جهانگیر درویش، معار برجسته ایرانی كه ورزشگاه تختی از ماندگارترین آثار او به شمار می آید با اهدای مدال افتخار امیرمجاهد تجلیل شد.
جهانگیر درویش كه سال های زیادی است در وطن زندگی نمی كند از این فرصت بهره برد و با تعریف خاطراتی از معماری ورزشگاه تختی كه در زمان ساخت هیچ كس به اجرای آن ایمان نداشت، اظهار داشت: این ورزشگاه با آدم های معمولی ساخته شد. ۵۳ سال از راه اندازی آن گذشته و هنوز می شنوم كه می گویند نگهداری آن هزینه ای برنداشته است.
او كه یكی از معماران برتر در عرصه های بین المللی شناخته می شود، روایت كرد كه تمایل برای ساختن این ورزشگاه توسط معماران آلمانی بسیار زیاد بود. حتی یك شام دادند كه نظر من را تغییر دهند. وقتی هم كه مناقصه عمومی برگزار شد، شخص كه برنده شده بود هیچ نمی دانست، با این وجود ما این ورزشگاه را ساختیم.
او از ریزه كاری هایی كه در ساخت این بنا به كار رفته سخن گفت و بیان كرد: من سال هاست در خارج از كشور زندگی می كنم اما به این خاك تعلق دارم و نمی توانم آنرا فراموش كنم.
«سعداله خان درویش» از مجاهدین نهضت جنگل، پدر جهانگیر درویش بود. در كارنامه این معمار برجسته، ساختمان تلویزیون تهران، ساختمان تلویزیون بندرعباس، ساختمان تلویزیون شیراز و مركز تلویزیون ارومیه مشاهده می شود، همینطور ساخت سقف نازك بتنی برای ساختمان مرسدس بنز را هم بر عهده داشته است.
روزنه ای برای موزه ایران درودی
درویش همینطور كه جزو هیات مدیره بنیاد ایران درودی است از فرصت حضور اعضای شورای شهر بهره برد و خواست كه جهت راه اندازی موزه ایران درودی كه وعده ها وقول های زیادی برای آن داده شده است، با عنایت به وضعیت جسمی این بانوی نقاش سریع تر اقدام نمایند.
حسن خلیل آبادی ـ عضو شورای شهر تهران ـ اساسنامه بنیاد ایران درودی را كه اختیار گسترده ای به اعضای هیات مدیره را داده است همچون موانع اقدام شهرداری برای اهدای زمین مورد نیاز این موزه ذكر كرد و اضافه كرد: اگر در این اساسنامه اصلاحاتی در زمینه واگذاری ملك، زمین و تابلوهای نقاشی خانم ایران درودی صورت گیرد می توان مشكل قانونی واگذاری زمین شهرداری به موزه ایران درودی را حل كرد.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب