یادداشت؛
میراث بلاتکلیفی و بی برنامگی در استان سمنان
فراجا: میراث فرهنگی استان سمنان، نیازمند تغییر اساسی در ساختار اجرائیست برای اینکه به اعتقاد بسیاری کارشناسان این اداره کل در یک بلاتکلیفی و بی برنامگی و عدم مشورت پذیری گرفتار شده است.
خبرگزاری مهر، گروه استانها - ندا شمس*: میراث فرهنگی و هویت ملی هر سرزمینی، پیوستی ناگسستنی با شناسنامه آن دیار و تمدن است که خط مشی رفتارهای اجتماعی و فرهنگی را برای آیندگان ترسیم می کند. تجربه نشان داده هر کشوری در جهان به این مؤلفه های تاریخی و فرهنگی خود توجه ویژه ای کرده، در عرصه های اقتصادی و اجتماعی نیز توسعه چشم گیری داشته است؛ اما چه می شود که این روند کم کم کند و عناصر هویتی یک تمدن به فراموشی سپرده می شود یا رو به اضمحلال می گذارد؟
ما در استان سمنان زندگی می کنیم؛ استانی که بالاتر از هر چیز آنرا به تاریخ کهن و فرهنگ اصیل آن می شناسند. دیاری که از شیخ ابوالحسن خرقانی و بایزید بسطامی آن زبان زد است تا مساجد یکتای آن نظیر تاریخانه و جامع سمنان و کاروانسراهای بی نظیری که در لیست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده اند اما با تمام این ظرفیت ها، چقدر قدر آنرا دانستیم و زمینه استفاده از این داشته های منحصربه فرد را به وجود آورده ایم؟
سوالی که چند سالی است ذهن فعالان و دوستداران میراث فرهنگی استان سمنان را به خود مشغول کرده این است که باوجود بافت های تاریخی وسیعی و منسجمی که در سراسر استان وجود دارد و شاخص ترین آن بافت تاریخی شهر سمنان با مجموع حدود ۱۲۰۰ هکتار مساحت، باغ های تاریخی و تک پلاک های ارزشمند، چرا روند تخریب های بعضاً سازمان یافته و مدیریت شده ادامه دارد؟ چرا از این ظرفیتهای تکرار نشدنی بجای استفاده بهینه و بسترسازی برای سرمایه گذاری و احیا و بهره برداری، به چشم تهدید و عامل توقف توسعه شهر نگاه می شود؟ و چرا مدیران میراث فرهنگی استان در همه این سال ها نتوانستند یا نخواستند که با برنامه ریزی مدون و حساب شده، این رویکرد را سطح شهرهای دارای بافت تاریخی تغییر دهند و این عناصر را به عوامل پیشران توسعه در شهرها تبدیل کنند؟
عدم مشورت پذیری
فقدان وجود تخصص، عدم مشورت پذیری، استفاده نکردن از توان کارشناسی باتجربه و دلسوز درون و برون سازمانی که خیلی از آنها زندگی خودرا وقف میراث ایران کرده اند و شاید ترس از دست دادن جایگاه مدیریتی خود به صرف این که بخواهند حرکت مثبت و مؤثری در راه حفظ میراث فرهنگی گران مایه استان انجام دهند و در آینده در معرض قضاوت و یا فشار گروههای به اصلاح مطالبه گر قرار گیرند. این ها همه علت هایی است که می تواند پاسخ خیلی از پرسش های اساسی در ارتباط با علل عدم پویایی و ابتکار عمل میراث فرهنگی و گردشگری استان سمنان در سالهای اخیر باشد.
با بررسی های بیشتر متوجه می شویم بالاتر از ۱۸ سال است که مراحل ثبت جهانی مجموعه بایزید بسطامی و شیخ ابوالحسن خرقانی متوقف مانده و پایگاه ملی چندین ماه است که بدون مدیر و با سرپرستی که آنجا مستقر نیست و مسئولیت های دیگری دارد اداره می شود میزان ارز آوری و توسعه اقتصادی منطقه بسطام و شهرستان شاهرود از محل گردشگری در صورت ثبت جهانی این مجموعه چقدر خواهد بود؟ برآورد کارشناسان نشان میدهد شهرستان شاهرود و منطقه بسطام در این سال ها متحمل خسارت ها و زیان اقتصادی و فرهنگی بسیاری به سبب پشت گوش اندازی و وعده وعیدهای تهی و توخالی مسئولین در ارتباط با ثبت جهانی این مجموعه شده است.
در بررسی دیگر مشخص می شود سند جامع گردشگری استان که بارها طی سالیان گذشته تهیه و تصویب آن به عنوان بالاترین سند قابل اسناد در عرصه گردشگری شمرده می شود و حدودا تمام استانها این سند را سال ها است که تصویب و به عنوان راهبردی مشخص برای خود قرار داده اند، هنوز تهیه و تصویب نشده و به رغم هزینه های گزاف و اختصاص اعتبارات در چندین مقطع تاریخی برای تهیه آن، هیچ اقدام مؤثری در مورد آن انجام نشده و در عمل استان سمنان فاقد سند راهبری در عرصه گردشگریست. با این اوصاف چگونه مقرر است سرمایه گذاران اعتماد کنند و با اتکا به برنامه ای مدون که وجود ندارد، سرمایه خودرا وارد کارهای توسعه گردشگری استان کنند.
برنامه ای نیست!
پرواضح است که از دلیلهای اصلی عدم رغبت صاحبان سرمایه به ورود به عرصه های صنعت گردشگری استان سمنان، نبود برنامه ای مشخص و اشخاصی است که آنها را بطور تخصصی رهنمود دهند و سرمایه گذار بتواند به آنها اعتماد کند. به واقع بزرگ ترین معضل حال حاضر حوزه های تخصصی میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان سمنان، شیوه مدیریت حفظ وضعیت موجود و نبود برنامه ریزی برای جهش و آینده نگری بلندمدت است که به همین شکل فرصت سوزی را رقم میزند. وجود چندین پروژه نیمه کاره حوزه گردشگری و اقامتی در سراسر استان که از ظرفیت آنها استفاده نمی گردد، خود گواه همین سو مدیریت در رفع مشکلات و موانع سرمایه گذاران این حوزه است.
فارغ از پروژه های بخش خصوصی، پروژه های دولتی معوق گرفتار سرنوشت رهاشدگی هستند. موزه بزرگ سمنان چندین سال است که به کندی پیش می رود و پیشرفت محسوسی در بخش عمرانی آن دیده نمی گردد. بازارچه صنایع دستی سمنان هم شرایطی مشابه دارد و در عمل به سازه ای تبدیل گشته که خود تا چند سال دیگر جنبه موزه ای پیدا خواهدنمود.
اگر پاسخ مدیران، همان جواب کلیشه همیشگی اعتبارات نمی دهند باشد، باید گفت هنر مدیریت، رایزنی و خلق ثروت و سرمایه است، وگرنه به هر شخصی اعتبار بدهند می تواند شاید بسیاری از این ها هم مدیریت کند و شرایط بهتر از این بود. اگر باگذشت این همه سال هنوز نتوانستید بودجه موردنیاز پروژه های نیمه کاره مانده سطح ملی را تامین کنید، باید کمی در توان خود تجدیدنظر کنید.
بلاتکلیفی های میراث
اخیراً با خبرسازی های بسیار اعلام گردید سند ساختمان دادسرای سابق انقلاب اسلامی سمنان که بخش باقی مانده از کاروانسرای شاه عباسی سمنان بود، به اداره کل میراث فرهنگی استان منتقل شده است، اما مطابق شنیده ها، استاندار سمنان طی نامه ای خطاب به وزیر میراث فرهنگی اعلام نموده این امر که مطالبه چندین ساله مردم سمنان بوده متوقف مانده و پیگیری برای نهایی کردن و ایفای تعهدات اداره کل میراث فرهنگی استان برای انتقال نهایی سند و تحویل آن صورت نپذیرفته است.
علاوه بر این برای انتقال سند آن ساختمان، میراث فرهنگی استان تعهدی برای واگذاری زمین صنایع دستی شهر سمنان که یکی از اموال سازمان صنایع دستی سابق و برای توسعه و ترویج امر صنایع دستی در شهر سمنان اختصاص یافته بود به دادگستری به وجود آورده که نه فقط این تصمیم خلاف مصالح میراث فرهنگی و وظایف آنست، بلکه سبب بروز ضربه های بزرگی به پیکره نحیف جامعه هنرمندان صنایع دستی خواهد بود.
به نظر می رسد زمان آن رسیده که بعد از شش ماه توقف و بلاتکلیفی در مدیریت میراث فرهنگی استان، فکر اساسی برای بهبود و تغییر ساختار اجرائی آن از طرف مقامات و وزارتخانه میراث فرهنگی صورت گیرد. بی گمان استان سمنان لیاقت بهترین ها را دارد و باید به بهترین ها برسد.
*فعال رسانه ای استان سمنان
منبع: فراجا
این مطلب را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب