ایرانیها با چه انگیزه ای بیشتر سفر می کنند؟
فراجا: یکی از با اهمیت ترین انگیزه های ایجاد گردشگری و سفرهای داخلی در دنیا دیدار از اقوام و دوستان ساکن در دیگر شهرهاست. داده پردازی های یک دهه اخیر در ایران نیز نشان میدهد 44 درصد سهم سفرها با انگیزه «دیدار از آشنایان و نزدیکان» انجام شده و «تفریح و گردش» در جایگاه بعدی قرار دارد. درحالی که بالاتر از 70 درصد اقامت ها در خانه اقوام و آشنایان بوده و اجاره خانه و ویلا با اختلاف زیاد، گزینه دوم مسافران بوده است.
به گزارش فراجا به نقل از ایسنا، هرچند مفهوم سازی گردشگری به واسطه همپوشانی هایی که با گذران اوقات فراغت و گردشگری تجاری دارد کار ساده ای نیست اما کلیدی ترین و اصلی ترین دلیل و نیت شکل گیری اینطور از گردشگری «بازدید و دیدار دوستان و نزدیکان» است و یکی از فواید این گونه از گردشگری امکان اقامت در خانه دوستان و اقوام و کاهش هزینه های سفر است.
نمود این وضعیت در ایران نیز در دهه های اخیر به وضوح مشاهده می شود، آمارهای مرکزی ملی آمار ایران نیز نشان داده است که بیشترین انگیزه سفر ایرانیان دیدار از اقوام، نزدیکان و دوستان است و در مواقعی که با تغییر مقطعی و موقت الگوی سفر مواجه می شویم، میزان استفاده از خانه های اجاره ای و چادرهای مسافرتی در مناطق پرتقاضا افزوده شده است که نشان دهنده اثرگذاری عامل اقتصاد و هزینه بر کیفیت و کمیت سفر است.
مرکز پژوهش های مجلس در داده پردازی هایی که بر طبق آمارهای مرکز ملی آمار ایران داشته به این نتیجه رسیده است که در فاصله سالهای ۱۳۸۷ تا ۱۳۹۸ سفرهای داخلی با تغییرات محسوسی روبرو بوده است که این تغییرات روند مثبت داشته و افزایش تعداد سفرهای داخلی را نشان داده است که هرچند امکان دارد موجب افزایش درآمدهای کسب و کارهای گردشگری شود اما نتایج منفی نیز به همراه داشته است، برای مثال با هجوم یکباره گردشگران و اشباع ظرفیتهای خدماتی گردشگری، مسافران و گردشگران از خدمات باکیفیت محروم می شوند و در انتخاب باردیگر همین مقصد گرفتار تردید خواهند شد.
این اتفاق در مورد کیفیت زندگی جامعه میزبان نیز رخ داده است؛ برای اینکه با کاهش کیفیت زندگی جامعه میزبان به واسطه به کارگیری و استهلاک زیرساخت های شهری و روستایی افزایش نارضایتی ها نسبت به گردشگری افزایش خواهد یافت. مصداق این مورد تعطیلات نیمه شهریور ماه ۱۴۰۳ است که موج بزرگ سفر در مناطق شمالی بر اساس گزارش های مردمی با کمبود سوخت و مواد غذایی روبرو شده و جامعه میزبان و محلی را به صورتی معترض کرده است.
هرچند گزارش های مرکز ملی آمار و همین طور داده پردازی های مرکز پژوهش های مجلس نشان داده است در فاصله سالهای ۱۳۸۷ تا ۱۳۹۸ و در طول یک دهه سهم افراد سفر نرفته حدود ۵۰ تا ۶۰ درصد تخمین زده شده است.
همین داده پردازی ها نشان داده است سرانه سفر در بهار سال ۱۳۹۸ در خانواده های سفر رفته ۶.۱ بوده است؛ یعنی در خانواده های سفررفته ۶ سفر تجربه شده است که این ۶ سفر می تواند بوسیله ی یک شخص از خانوار یا تمامی اعضا باشد. به بیان دیگر حدود ۶۶ درصد خانوارهای ایرانی سفر رفته در بهار سال ۹۸ بطور متوسط ۶ بار سفر رفتند اما ۳۴ درصد از خانوارها هیچ سفری را در بهار تجربه نکرده اند.
اما این داده پردازی ها درباره ی اهداف سفر در داخل کشور چه می گوید؟ مرکز پژوهش های مجلس برمبنای آمارهای مرکز ملی آمار ایران به این نتیجه رسیده است که در ۱۱ سال بررسی شده سهم سفر با هدف دیدار دوستان و آشنایان ۴۴ درصد بوده و با اختلاف زیاد نسبت به سایر اهداف پیشتاز مانده است. سفر به انگیزه دیدار دوستان و آشنایان در دیگر کشورها نیز به طور معمول بین جایگاه اول و دوم متغیر است.
به باور کارشناسان سهم بالای این نوع سفر ریشه در فرهنگ ایرانی ـ اسلامی دارد که پیوسته به محوریت خانواده و دیدار آشنایان سفارش دارد. بطور کلی تاثیر فرهنگ بر صنعت سفر و گردشگری انکارناپذیر است؛ برای اینکه علاوه بر سهم بالای سفر با هدف دیدار دوستان و آشنایان سفر با هدف زیارت و در کنار آن گردش و تفریح دوره ۱۱ ساله کاهش پیدا کرده است. وضعیت سخت اقتصادی گردشگران جزو موثرترین عامل در پایین آوردن این سفرها به شمار می رود؛ برای اینکه برخلاف سفر با اهداف دیدار دوستان و آشنایان، انوع دیگر سفر شامل هزینه اقامت می شود و از آنجائیکه هزینه اقامت در حدود ۳۰ درصد از هزینه سفر را زیاد می کند تمایل بیشتر گردشگران به حذف سفرهای مذکور است.
آمارهای مرکز ملی آمار ایران همین طور نشان داده است همانطور که مردم بیشتر به انگیزه دیدار با آشنایان و نزدیکان سفر می روند، اقامت در خانه آنها نیز بیشترین سهم را دارد. داده پردازی هایی که مرکز پژوهش های مجلس در اردیبهشت ۱۴۰۳ منتشر نموده است نشان داده است در فاصله سالهای ۱۳۸۷ تا ۱۳۹۸ تقریباً ۷۳ درصد سهم اقامت، در خانه آشنایان و بستگان بوده و با اختلاف زیادی نسبت به سایر اقامتگاه ها در رتبه اول قرار دارد.
سهم بالای اقامت در خانه آشنایان دو توجیه فرهنگی و اقتصادی دارد؛ علاوه بر این که از فرهنگ ایرانی اسلامی نشأت می گیرد، از جنبه اقتصادی نیز قابل بررسی است. در حقیقت بیشتر مسافران و گردشگران تمایل دارند هزینه سفر را کاهش دهند، ازاین رو اقامت در خانه آشنایان و بستگان را بیشتر از اقامتگاه های عمومی و سازمانی ترجیح می دهند.
نکته دیگر افزایش سهم اقامتگاه ویلا و آپارتمان های اجاره ای است که در ۱۱ سال به ۸.۷ درصد رسیده است؛ یعنی دو برابر شده است که این الگوی اقامتی از نظر فرهنگی و اقتصادی تاثیر متفاوتی در جامعه محلی خواهد داشت. این شکل از اقامت از آن نظر پرتقاضا شده است که علاوه بر نداشتن محدودیت های اقامتگاه های عمومی و رسمی، برخلاف هتل ها و مهمانپذیرها محدودیتی برای اقامت پرتعداد جمعیت در یک محل ندارد، ضمن آنکه گاه برای خانوار به لحاظ اقتصادی به صرفه تر بوده است.
در ۱۱ سال بررسی شده (۱۳۸۷ تا ۱۳۹۸) سهم و تعداد شب اقامت در اقامتگاه های سازمانی و عمومی نیز حدودا برابر بوده است. اقامتگاه های سازمانی به علت ارزان بودن به رغم نداشتن کیفیت مناسب بطور معمول مورد استقبال کارمندان بوده اند.
آمارهای مرکز ملی آمار ایران همین طور نشان داده است سهم استفاده از چادرهای مسافرتی نزدیک به اقامتگاه های عمومی (هتل، هتل آپارتمان و مهمانپذیر و مهمانسرا) است، هرچند در شیوه آمارگیری این شکل از اقامت بحث است، اما صرف نظر از فرهنگ این شیوه از سفر و اقامت، گسترش استفاده از چادر مسافرتی در بعضی شهرها و مناطق طبیعی نیاز مبرم کمپ های اقامتی را تشدید می کند که می طلبد متولیان فضاهایی مختص این گروه از مسافران که به ناچار این گزینه را پیش رو دارند، آماده کنند.
این مطلب را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب