پژوهشگر ﻣﺮﻣﺖ و احیای بناهای تاریخی اعلام كرد
باید برای تک بناها جنگید دیگر چیزی به نام بافت تاریخی در همدان باقی نمانده
به گزارش فراجا، همدان پژوهشگر دکتری ﻣﺮﻣﺖ و احیای ابنیه و بناهای تاریخی اعلام نمود: رینگ اول همدان شامل میدان امام خمینی(ره) و شش خیابان متصل به آن، به عنوان هسته اول بافت تاریخی شهر شناخته می شود که بیشتر بناها در این قسمت نوسازی شده و به ندرت بناهای تاریخی باقیمانده و باید برای این تک بناها جنگید و دیگر چیزی به نام بافت تاریخی در همدان باقی نمانده است.
محمدمهدی کلانتری در نشست ایسنا با مبحث بررسی «لزوم اهمیت حفظ بافت های تاریخی همدان»، اظهار نمود: آغاز تخریب بافت های تاریخی از دوران پهلوی اول با خیابان کشی های به اصطلاح رضاخانی در داخل شهر های تاریخی شروع شد و این تخریب ها در دوره پهلوی دوم هم ادامه پیدا کرد و پس از انقلاب هم با سرعت بیشتری صورت گرفت به طوریکه پیش از انقلاب تنها یک خیابان داخل بافت تاریخی کشیده و یک بدنه تجاری در حد یک مغازه ایجاد می شد اما پس از انقلاب یک پلاک تجاری به پاساژ تبدیل گشته و به عمق بافت نفوذ کردند.
وی با اشاره به اینکه پس از انقلاب حجم تخریب بافت های تاریخی افزایش پیدا کرد و الان ۷۰ درصد از بافت تاریخی اصیل در سرتاسر کشور را از دست داده و باید برای حفظ ۳۰ درصد بافت های باقیمانده تلاش نماییم، اضافه کرد: بافت فرسوده به اشتباه به بافت های تاریخی اطلاق می شود که این اتفاق پس از جنگ توسط راه و شهرسازی انجام شد و عنوان بافت فرسوده، بافت مسأله دار و بافت های ناکارآمد شهری را باب کرده و این سه عنوان را به کار برد و بین حلبی آبادها و بافت های پرارزش تاریخی تفکیک قائل نشدند، گاهی بافت اصیل شهری گرفتار فرسایش شده و یکی کردن و نسخه واحد پیچیدن برای تمامی بافت ها که تخریب و نوسازی شوند، نسخه بسیار غلطی بود که همچنان توسط شهرداری ها و راه و شهرسازی پیاده می شود.
وی با ذکر یک مثال به خوبی ارزش و اهمیت حفظ بافت های تاریخی را شرح داد و افزود: برای تشخیص تفاوت بین بافت های تاریخی و بافت های فرسوده بی ارزش باید آنها را با یک کتاب خطی تاریخی و کتاب های درسی ۳۰ یا ۴۰ سال پیش مقایسه کنید که دیگر در سیستم آموزش استفاده نمی شوند و به وفور از این کتاب های درسی موجود است که در نهایت چند نسخه از آنها بعنوان سند آموزشی کشور نگه داشته شده و مابقی کتاب های درسی را خمیر و بازیافت کرده و از کاغذ بازیافتی کتاب جدید تولید می کنند اما آیا اجازه بازیافت کتاب خطی را هم به مردم می دهند؟ خیر، کتاب خطی باید صفحه به صفحه مرمت شود و به موزه برود، خانه ها و بافت های تاریخی هم حکم کتاب خطی را دارند و نباید به آنها با دید بنای فرسوده و نیازمند تخریب که زمین آن قابل استفاده می باشد، نگاه کرد بلکه باید بین بافت تاریخی و بافت واجد ارزش تفکیک قائل شد.
در برخی شهرها نسخه تخریب و نوسازی را در طرح بازآفرینی در پیش گرفتند
کلانتری با اشاره به اینکه طی چند سال گذشته طرح هایی با محورهای فرهنگی و تاریخی مطرح گردیده است، افزود: در ۱۰ سال گذشته طرح بازآفرینی شهری عنوان شد که در برخی از استان ها و شهرها مورد سوءاستفاده قرار گرفت چونکه این طرح برای تخریب و نوسازی نیست بلکه معنایش آن است که از کالبدها یک زندگی جدید شکل گیرد و شهر از مسائل بزه اجتماعی و فساد اخلاقی و بهداشتی مانند اعتیاد خالی شده و زندگی باردیگر به آن شهر تزریق شود و این موارد به شکلی بازآفرینی شوند اما در برخی از شهرها از عنوان بازآفرینی سوءتعبیر شد و نسخه تخریب و نوسازی را پیش گرفتند.
وی افزود: وقتی تفکر بازآفرینی شهری عنوان شد نیت تخریب و نوسازی نبود بلکه می خواستند همان بافت ها تقویت و از شرایط نامناسب بیرون برود و باردیگر به زندگی شهری مناسب برگردد همینطور گاهی مردم اصیل از آن شهر مهاجرت کرده و این بافت ها خالی شدند و مهاجر یا افراد از شهر های دیگر به آن مناطق آمده و عرقی به آن شهر ندارند و رسیدگی و نگهداری از بافت های تاریخی برای آنها مهم نیست، برای همین نیت بازآفرینی، برگشت و حفظ مردم اصیل آن شهر بوده که باید در این خصوص خدمات شهری افزایش پیدا کند و ایمنی و بهداشت در شهرها مورد توجه قرار گیرد.
کلانتری با اشاره به اینکه بافت تاریخی به صورت تک بنا نیست و همچون تاروپود یک قالی است، اظهار داشت: بافت تاریخی به قالی شباهت داشته و معابر شهری، گذرها و کوچه ها مانند تاروپود، گل های درشت شبیه بناهای شاخص و گل های کوچکتر و رنگ های زمینه مانند بناهای کم اهمیت تر اما پرارزش هستند. همانطور که کل یک فرش دستباف ارزش دارد و نمی توان برای محافظت از یک فرش تنها شمسه را برید و آنرا در موزه گذاشت، در بافت شهری هم نمی توان تنها مسجد جامع و راسته بازار را حفظ کرد و مابقی را جزئی از زوائد دانست و از بین برد. همانگونه که تمامیت یک فرش باید حفظ شود، حفظ تمامیت بافت شهری هم باید مورد توجه قرار گیرد اما متأسفانه شبیه یکسری از بافت های فرش که بید خورده و تکه به تکه از بین رفته، بخشی از بافت های تاریخی هم تخریب شده و لکه هایی از آن باقی مانده است.
وضعیت بافت تاریخی یزد در بهترین حالت قرار دارد
وی بیان نمود: وضعیت بافت تاریخی یزد در بهترین حالت قرار دارد به دلیل این که آن یکپارچگی حفظ شده و باقیمانده و بناهای نوساز کمتری در آن ساخته شده که ارتفاع نگرفته و حریم آسمانی را مخدوش نکرده اند و در صورت ضبط یک عکس هوایی بافت شهری همچنان دیده می شود اما متأسفانه در یکسری از شهرها بافت به معنای بافت تاریخی وجود ندارد و تخریب شده و تنها برخی از بناهای شاخص و ارتباط بین آنها باقیمانده و این تخریب در برخی از شهرها بیش از حد و در برخی از شهرها کمتر بوده است.
دبیر پویش نجات بافت های تاریخی ایران تصریح کرد: از ۳۶۰ هکتار بافت تاریخی شیراز هنوز ۹۰ درصد بافت موجود بوده و شاکله بافت حفظ شده و تنها تعدادی خیابان در دوره رضاخان و محمدرضا شاه و پس از انقلاب کشیده شده اما محدوده اصلی همچنان باقیمانده است و وقتی عکس هوایی از این منطقه گرفته می شود میتوان دید آنجا هنوز کارکرد بافت تاریخی را دارد اما متأسفانه اصفهان یا همدان دیگر کارکرد بافت ندارند و اگر بناهای شاخص اصفهان حذف شود بناهای تاریخی داخل بافت دیگر وجود نداشته و آنها نوسازی شده و از کل بافت تاریخی تک بناها و لکه هایی باقیمانده است.
در استانهای اصفهان، کرمان و همدان بافت تاریخی از بین رفته و تک بنا و لکه هایی از بافت اصلی باقیمانده است
وی با اشاره به اینکه در استانهای اصفهان، کرمان و همدان بافت تاریخی از بین رفته و تک بنا و لکه هایی از بافت اصلی باقیمانده است، مطرح کرد: رینگ اول همدان شامل میدان امام خمینی(ره) و شش خیابان متصل به آن، بعنوان هسته اول بافت تاریخی شهر شناخته می شود که اغلب بناها در این قسمت نوسازی شده و به ندرت بناهای تاریخی باقیمانده و باید برای این تک بناها جنگید و دیگر چیزی به نام بافت تاریخی در همدان باقی نمانده است ازاین رو در محدوده بافت تاریخی خیلی از آثار از بین رفته اند و تک لکه هایی وجود دارد که باید برای حفظ این شاکله تلاش نماییم.
این پژوهشگر دکتری ﻣﺮﻣﺖ و احیای ابنیه و بناهای تاریخی با اشاره به اینکه در نقشه ثبت جهانی همدان، تپه هگمتانه، محدوده بازار و مسیر شش خیابان منتهی به میدان و جداره های آنها وارد شده که این موارد یک چهارم بافت اصلی همدان است، خاطرنشان کرد: برای ۱۶۸ شهر در وزارت راه و شهرسازی و شورایعالی معماری و شهرسازی محدوده شهر های تاریخی مصوب شده که یکی از این شهرها، همدان است و محدوده ای که برای ثبت جهانی پیشنهاد شده در مقایسه با محدوده مصوب خیلی کم بوده و سه چهارم بافت به دلیل این که دیگر اثری از آن بنا باقی نمانده یا حریم آن از بین رفته و مخدوش شده و دیگر مورد پذیرش یونسکو نیست، در پرونده ثبت جهانی وارده نشده است.
وی برخی از اتفاقات مانند نوسازی و ساخت مجدد بناهای تخریب شده را نوش دارو پس از مرگ سهراب دانست و افزود: در محله کبابیان سه بنای پرارزش تاریخی تخریب شد و اعتراضاتی به دنبال آن شکل گرفت و میراث فرهنگی پس از تخریب، تازه آنها را ثبت نمود و حکم داد که آنها باید عین به عین مورد بازسازی قرار گیرند و این مورد در دنیا وجود دارد به صورت مثال بناهای ارزشمندی در جنگ جهانی اول و دوم از بین رفتند اما آنها به دلیل این که از قبل کاملا مستندنگاری شده بودند، بازسازی شدند.
کلانتری با اشاره به اینکه مرکز محله تنها در همدان بعنوان چمن معرفی می شود، اضافه کرد: حالا شهرداری تهران دو دروازه ای که توسط رضاشاه تخریب شده بود را طبق اسناد آنها بازسازی کرده و عمارت بلدیه در میدان توپخانه یا امام خمینی(ره) به صورت عین به عین بازسازی شد اما این دیگر ارزش اولیه را ندارد و اصالت اثر از بین رفته و چیز جعلی به جای آن ساخته شده است اما در زمینه این سه پلاک تخریب شده در محدوده کبابیان سوالی مطرح می شود که آیا از آنها مستندات به اندازه کافی وجود دارد؟ نقشه درست، دقیق و تزئینات آنچه بوده؟ یا این که به صورت هوایی گفته شده که این سه پلاک به صورت مشابه بازسازی می شوند البته گاهی این وعده های بی اساس برای خواباندن صدای رسانه ها داده می شود.
وی با اشاره به اینکه در شیراز ۱۰ بنای ثبت ملی به دلیل طرح توسعه حرم شاهچراغ تخریب شدند و در شورایعالی امنیت ملی حکم دادند که آنها عین به عین مورد بازسازی قرار گیرند اما پس از ۱۰ سال هنوز بازسازی انجام نشده و دیگر نیتی برای بازسازی وجود ندارد و نهادی هم نیست که این بازسازی را پیگیری کند و ارزش آنها از بین رفته است، اعلام نمود: در تمام شهرها آثار تاریخی درحال تخریب هستند که باید مانع این کار شویم و در مورد آنهایی که تخریب شده، دیگر کار از کار گذشته و انرژی باید روی بناهای باقیمانده گذاشته شود تا این بناها حفظ شوند.
دبیر پویش نجات بافت های تاریخی ایران بیان نمود: یکی از ایراداتی که در زمینه حفظ و نگهداری بافت های تاریخی وجود دارد تصمیم در پشت درهای بسته است به طوریکه یکسری افراد به فراخور این که مدیر شدند، پشت درهای بسته تصمیم می گیرند که خیابانی برای کاهش بار ترافیکی کشیده شود و متوجه بار این حرف و تصمیم نیستند که خطی که روی نقشه می کشند زندگی چند هزار انسان را با تخریب منازل و بافت هایی که نام فرسوده به آنها تعلق می گرفت تا تخریب و مورد بازسازی قرار گیرند، تحت تاثیر قرار می دهد. این در حالیست که برای مرمت این بناها وامی داده نمی شود البته از سال قبل وام مرمت اعطاء شده و در تهران ۴۰۰ میلیون، در کلان شهرها ۳۰۰ میلیون و در روستاها ۲۰۰ میلیون وام به مرمت بناهای تاریخی فرسوده تعلق می گیرد که این مسأله تاحدودی رفع شده اما تا آرمانی شدن فاصله زیاد است.
اگر بناهای تاریخی بعنوان ثروت ملی شناخته می شوند دولت باید برای حفظ آنها هزینه کند و نگوید به دلیل این که این ملک شخصی است، برای آن هزینه نمی کنم
وی افزود: اگر بناهای تاریخی بعنوان ثروت ملی شناخته می شوند دولت باید برای حفظ آنها هزینه کند و نگوید به دلیل این که این ملک شخصی است، برای آن هزینه نمی کنم، درست است که ملک شخصی بوده اما ثروت کل مردم ایران و هویت ملی ماست و بخشی از پول نفت و سرمایه های مردم باید در این عرصه هزینه شود، در صورت بقا، آن بنا جزئی از میراث فرهنگی کل ایرانی ها است ازاین رو دولت باید کمک نماید تا این بناها مرمت شوند و هیچ کس ایراد نخواهد گرفت چرا پول بیت المال هزینه مرمت ملک شخصی شده است چونکه میراث فرهنگی بوده و دولت وظیفه محافظت از آنرا برعهده دارد.
کلانتری با اشاره به اینکه ایران کشوری است که بی نهایت آثار تاریخی دارد و به دلیل ازدیاد این بناها و آثار از ارزش افتاده است، افزود: با سفر به کشورهای دیگر خواهیم دید که اگر آنها حتی یک طاق داشته باشند آنرا مرمت کرده و از آن درآمدزایی کرده و گردشگر جذب می کنند. در کشورهای اروپایی وضعیت محافظت از بناهای تاریخی بسیار عالی است و علم حفاظت و مرمت از آنجا آمده است یا حتی در ترکیه، آذربایجان و ازبکستان حجم گردشگر و توریست و ورود ارز به خاطر مبحث بازدید از بناهای تاریخی بوده به طوریکه در ترکیه برای دیدن آثار تاریخی باید ساعت ها در صف ایستاد و درآمد دوم این کشور از طریق جذب توریسم است. آیا ایران از کشورهای دیگر آثار تاریخی کمتری دارد؟ چطور آنها فهمیدند گردشگری را به چه سمتی ببرند و چگونه استفاده نمایند اما ما هنوز دور خودمان می چرخیم و عده ای می گویند این بناها تنها یک مشت خشت و گل بوده و اگر تخریب شده و به جای آنها مراکز تجاری ساخته شود، بهتر درآمدزایی خواهد داشت.
بسیاری از تخریب بافت های تاریخی مردمی نبوده بلکه دولتی است
وی اعلام نمود: خیلی از تخریب بافت های تاریخی مردمی نبوده بلکه دولتی است و نهادهای دولتی بیشتر آثار را تخریب می کنند و پروژه های بزرگ مانند خیابان کشی، تخریب بافت و توسعه اماکن مختلف توسط دولت انجام می گیرد چونکه حالا با عنایت به افزایش آگاهی ۹۰ درصد مردم دید میراثی و محافظت از میراث دارند و باید مسؤلان نسبت به این مورد آموزش داده شوند هر چند آنها هم آگاهی دارند اما بین سود مالی و فرهنگ، اولی را انتخاب می کنند به طوریکه پول تراکم بیشتر با مزاج شهرداری ها سازگار است چونکه نگاه سوداگری، سود محور و کسب درآمد شده در صورتیکه باید در محدوده تاریخی شهر نگاه درآمدزایی و تراکم و شهرفروشی انجام نشود و به روش دیگری درآمدزایی کنند، آنها موظف می باشند حتی بخشی از درآمد تراکم فروشی از جای دیگر را در این محدوده ها هزینه کنند.
وی بیان نمود: برج میلاد بعنوان نماد تهران با هزینه زیادی ساخته شد و هنوز هم بعنوان نماد شهری جا نیفتاده و ارتباط شکل نگرفته، تنها محیط گران قیمتی است که استفاده از آن برای سه درصد جامعه میسر است. آیا اگر هزینه ساخت برج میلاد برای منطقه ۱۲ تهران و مرمت کل بافت تاریخی و حصار ناصری صرف می شد نمی توانست به نماد تهران تبدیل شود؟ و مردم به جای این که تهران قدیم را در شهرک غزالی و سینمایی یا فیلمها ببینند در آن منطقه مشاهده کرده و لذت می بردند. حالا تهران قدیم درحال تخریب بوده و احتیاج به احیاء دارد در صورتی که هزینه شهر به سمت پروژه های این چنینی برده شده و اگر هزینه یکی از این ابرپروژه ها برای بافت تاریخی صرف شود، بافت از این وضعیت خارج خواهد شد اما این نگاه وجود ندارد و بافت تاریخی بعنوان بافت فرسوده و ناکارآمد و مسأله دار معرفی می شود یا این که به دلیل حضور معتاد در بناهای تاریخی آنرا تخریب می کنند که امنیت به بافت برگردد در صورتی که تابحال با تخریب، امنیت برنگشته است. مدیران شهری باید بناهای تاریخی را بعنوان ثروت شهری ببینند و رسیدگی به آن سبب ارتقاء آن شهر و خوش نامی آنها می شود.
ساختن شهر این نیست که توسعه ناهمگون در آن آورده شود بلکه ساختن شهر در چیزهای دیگر هم اتفاق می افتد و نباید شهر قدیم را به خاطر شهر جدید نابود کنیم
کلانتری خاطرنشان کرد: شهرداری که نام نیک از آن می ماند، شهرداری است که نگاه آن به سمت تاریخ و هویت شهر باشد و از شهرداری که مدام بزرگراه و پل طبقاتی بسازد به نیکی یاد نشده و نمی گردد، ساختن شهر این نیست که توسعه ناهمگون در آن آورده شود بلکه ساختن شهر در چیزهای دیگر هم اتفاق می افتد و نباید شهر قدیم را به خاطر شهر جدید نابود نماییم.
وی ادامه داد: در اصفهان صفوی شهر یک هسته سلجوقی داشت و شاه عباس از هسته سلجوقی فاصله گرفت و میدان نقش جهان، چهارباغ و بازار جدید را ساخت و به صورت هندسی به بازار ارگانیک دوره سلجوقی وصل و آن قسمت شهر را حفظ کرد و شهر صفوی را در کنار آن ساخت که متأسفانه این دید در خیلی از مدیران وجود ندارد و برای خلق مکانی جدید، قبلی را تخریب می کنند در صورتی که زمینهای زیادی وجود دارد و اگر مدیران می خواهند چیزی خلق کنند با حفظ شهر تاریخی انجام دهند و اجازه انجام هر کاری را در رینگ تاریخی شهر ندهند، بعنوان مثال در رینگ اول شهر همدان و محدوده بافت تاریخی پل غیرهمسطح ساخته شده و این سوال مطرح است که آیا این پل، ترافیکی را حل کرده؟ در واقع پل سازی و زیرگذرسازی نماد تمدن نیست بلکه حفظ هویت و بافت تاریخی شهر تمدن به حساب می آید.
کلانتری با اشاره به اینکه دیدگاه اصالت دادن به ماشین اشتباه بوده و منسوخ شده است و در این خصوص حمل و نقل عمومی تقویت شده و ماشین اجازه ندارد از هر جایی عبور کند، اظهار داشت: ترکیه در کنار آثار تاریخی خود خط تراموا کشیده و ماشین اجازه عبور ندارد و همدان هم با پیاده راه سازی میدان امام خمینی(ره) و خیابان های بوعلی و اکباتان عرصه و اصالت را به پیاده محوری و مردم این شهر داده، مردم احتیاج به عرصه های عمومی شهر دارند که در آن از بوق و دود ماشین رها شوند و در سطح شهر قدم بزنند. در واقع پیاده راه سازی به مورد توجه قرار گرفتن میراث تاریخی کمک شایانی کرده و زمانیکه ماشین و اتوبوس در میدان حرکت می کرد، کسی نگاه نمی کرد که این میدان و جداره تاریخی چقدر ارزش دارد اما با پیاده راه شدن مردم متوجه می شوند که این منظر شهری باارزش است و اتفاقات این چنینی کمک می نماید که میراث مورد عرضه قرار گرفته و همه از آن لذت ببرند که میراث فرهنگی قابل استفاده می باشد به طوریکه حالا روند نگاه به هویت و محافظت از بافت تاریخی در همدان شکل گرفته و رسانه ها پشت این مورد هستند و نباید این روند متوقف شود.
در اواخر دهه ۹۰ شاهد خرابی بناهای تاریخی بسیاری بودیم
دانش آموخته کارشناسی ارشد معماری و فعال فرهنگی هم در دفتر ایسنا، اظهار نمود: معماری بخش جدایی ناپذیر از تاریخ و شناسنامه و هویت ماست اما در دهه اخیر بخصوص شاهد می باشیم که شرایط زندگی معمولی دیگر آن شکل قدیم را ندارد و انسان ها به مثابه شهروند کارکرد خودشان را نداشته و ساختمان ها و بناها هم بعنوان اجزای تشکیل دهنده یک شهر دیگر آن کارکرد را ندارند و در اواخر دهه ۹۰ (سال های ۹۷ و ۹۸) که از آن بعنوان سالهای برزخ یاد می شود، شاهد خرابی های بسیاری بودیم اما فعالان این حوزه به مصداق «به راه بادیه رفتن، به از نشستن و خفتن است» تلاش می نماییم بخشی از این هویت ها را حفظ نماییم کما این که مساجد که تاریخی هستند و بخشی از روایتگری تاریخ شهر را بر عهده دارند و خانه ها یا بافت تاریخی را باید از معرض تخریب نجات دهیم و برای آیندگان بعنوان نقاط مهم شهری و محل های مهم برای زیست و زندگی شهروندان حفظ نماییم.
فرزاد سپهر افزود: شهر همدان هم کم از این بناها و بافت ها ندارد، زنده یاد پرویز اذکایی، همدان شناس می گفت «همدان چهارراه ایران است» و از آن عبور می کردند و کاروانسراها، بناهای تاریخی و مجموعه بافت بسیار مهمی دارد که امیدواریم با تلاش مسؤلان ذیربط و فعالان عرصه میراث فرهنگی این بخش ها و بافت ها حفظ شود.
وی افزود: با افزایش حضور تلفن های همراه هر شخص یک نوع رسانه شد اما هیچ وقت جایگاه رسانه های رسمی را نمی گیرد، رسانه هایی چون ایسنا که بحث مطالبه گری در آنها سندیت و رسمیت دارد؛ بعنوان مثال درست کردن و ساختن عین به عین باردیگر بناهای تخریب شده چه دلیلی دارد وقتی میتوان جلوی تخریب را گرفت. باید خبرنگاران و فعالان میراث فرهنگی در کنار اهمیت ثبت جهانی هگمتانه و منظر تاریخی شهر، ساختمان های تاریخی باقیمانده در بافت های تاریخی همدان که واجد ارزش بوده و ثبت ملی شده اند و حتی بناهایی که به ثبت ملی نرسیده اند و در حلقه نخست به مرکزیت میدان امام شهر واقع هستند را شناسایی کرده و توجه مسؤلان را به آنها جلب کنند که مراقب باشید.
حضور باردیگر بلدوزرهای در چمن کبابیان
سپهر بیان نمود: اینروزها در چمن کبابیان در پلاک های تخریب شده توسط شهرداری شاهد حضور بلدوزرها هستیم، انگار با خبر آن روزها با تیتر «صدای پای بلدوزرها در پای میراث فرهنگی» باردیگر مواجه می شویم. چمن ها یکی از وجوه متمایز همدان به نسبت سایر شهر های دیگر است. چمن کبابیان کلمه ای است که به قول استاد اذکایی میتوان به معنای دلبستگی اهالی به آن و احساس نزدیکی آنها به آن منطقه رسید که می خواهند آنرا حفظ کنند. در چمن های کبابیان، کلپا و حاجی که مورد بررسی از سوی مجموعه بازآفرینی شهری قرار گرفت قرار بود مرکز محله شامل فضای سبز، مسجد که بوده، مدرسه، حمام و یک بازارچه حفظ شود و خانه های تاریخی اش را به سراهای محله یا فرهنگسرا تبدیل کنند اما در چمن کبابیان با عنوان خطر ریزش با تخریب بناهای تاریخی و حالا با حضور بلدوزرها و شهرداری مواجه شدیم. اینجا این سوال مطرح است که آیا من مخاطب، شهروند و رسانه ای ها می توانند از شهرداری بپرسند اینجا چه کاری می خواهی انجام دهی؟ آیا نمی شود قبل از حضور آنجا ماکتی بگذارند تا اهالی محل در رابطه با کارکرد آن اظهارنظر کنند و در جریان امور قرار گیرند؟ ازاین رو ضرورت نظرسنجی از اهالی محله های قدیمی همدان برای افزودن یا حتی کاستن یک عنصر معمارانه شامل یک ساختمان باید بعنوان یک مطالبه از جانب مردم و رسانه ها مدنظر قرار گیرد.
ثبت جهانی سبب توجه به کاروانسراهای همدان شد. همدان معبر بوده و کاروانسراهای فوق العاده ذی قیمتی دارد به طوریکه هم اکنون سه کاروانسرای گلشن، گمرک و میرزا کاظم درحال مرمت هستند
ایشان در ادامه گریزی به ثبت جهانی هگمتانه زد و اظهار نمود: ثبت جهانی سبب توجه به کاروانسراهای همدان شد. همدان معبر بوده و کاروانسراهای فوق العاده ذی قیمتی دارد به طوریکه هم اکنون سه کاروانسرای گلشن، گمرک و میرزا کاظم درحال مرمت هستند و این اتفاق خوبی است و بخشی از توجیه استفاده بیت المال برای مرمت میراث فرهنگی وظیفه رسانه است و بخشی از آن وظیفه همراهی کارشناسان و فعالان حوزه میراث فرهنگی است. در واقع وقتی کاروانسرایی مرمت می شود و مسافری برای خرید به داخل کاروانسرا رفته و اقامت می کند و در آنجا می چرخد و وعده غذایی صرف می کند، یعنی آورده به همراه دارد این در حالیست که الان کاروانسراها انباری هستند هیچ صرفه اقتصادی برای مردم ندارند.
این فعال میراث فرهنگی تصری کرد: در میدان مرکزی شهر و خیابان های منشعب میتوان دفاتر کوچک کاری ایجاد کرد در واقع مشاغل زودبازده و کم هزینه که احتیاج به یک دفتر کار دارند، می توانند در بناهای تاریخی موجود در دور میدان مستقر شوند ازاین رو با این کار هم شغل ایجاد، بنا حفظ و چراغشان روشن می شود و هم کارکرد این بناها توجیه خواهد شد.
ساختمان های قدیمی ثروت هستند
وی با تاکید بر این که ساختمان های قدیمی ثروت هستند و حفظ آنها نیاز به آموزش دارد و باید بگوییم بناهای تاریخی سطح شهر می تواند تبدیل به اقامتگاه بومگردی، سفره خانه، فرهنگسرا، سرای محله یا حتی کتابخانه شود و بخشی هم در ارتباط با کمک دولت و شهرداری است به طوریکه راهکار و برنامه دهی مثبت از سوی کارشناسان این کار و مسؤلان است.
سپهر در ادامه ضمن اشاره به مبحث پیاده راه سازی در شش خیابان منتهی به میدان مرکزی شهر همدان مطرح کرد: قرار بود این طرح در تمام خیابان ها پیاده شود که از زمان اجرای آن آگاه نیستیم اما فعلا با دو پیاده راه بوعلی و اکباتان انجام مواجه هستیم که جداره هایش درحال مرمت است. در ضمن پیشنهاد می شود در حلقه مرکزی شهر با همدان قدیم مواجه شویم به طوریکه در خیابان شریعتی یا عباس آباد، خیابان تختی یا سنگ شیر، خیابان شهدا یا شورین، خیابان باباطاهر یا لااله الا الله و خیابان بوعلی جداره ها و ساختمان های مهمی داریم که اتفاقا مراکز تجاری هستند و توجیه اقتصادی دارند و مردم موافق حفظ آنها بوده و مخالف تخریبشان برای ساخت پاساژ یا پارکینگ اند ازاین رو باید به همدان قدیم و بافت تاریخی و هویت ساختمان های تاریخی، یک فضای سبز هم اضافه نماییم چونکه با تخریب با فقدان انسان به مثابه شهروند و تخریب ساختمان بعنوان عناصر هویت ساز شهر مواجه هستیم به طوریکه روزی در کنار این بناها فضای سبز بوده و وقتی فضای بزرگتری ایجاد می شود فضای سبز یا همان چمن های همدان هم کوچک و کوچکتر و در نهایت حذف می شود.
این مطلب را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب