گزارش فراجا؛
پیراهنی برای مراد آیینی زنانه برای حاجت خواهی در ماه رمضان
فراجا: زنان شهرهای ایران روز گذشته برای گرفتن مرادشان پیراهن یا کیسه ای دوختند تا سال بعد حاجت روا شوند. برخی دیگر هم مرادشان را گرفته بودند و آمدند تا نذرشان را ادا کنند.
به گزارش فراجا به نقل از مهر، ماه مبارک رمضان، پس از ماه محرم و صفر در ایران آئین های مختلف و متنوعی دارد. یکی از این آئین ها که روز گذشته به مناسبت ۲۷ ماه مبارک در خیلی از شهرهای ایران برگزار شد، در ارتباط با یک آئین مذهبی زنانه است.
زنان هر شهر همه ساله در این روز برای مرادشان لباس می دوزند. مناسبت این روز هم غیر از آنکه یکی از روزهای پایانی ماه مبارک رمضان است، به باور اهل تسنن هم پیوند می دهند. باوری که اعتقاد دارد شب ۲۷ ماه رمضان یکی از شبهای قدر است و البته در این روز ابن ملجم ملعون هم به درک واصل شد.
در این روز زنان در یک مکان مذهبی جمع شده و این آئین را برگزار می کنند. آئینی که ریشه در اعتقادات دینی آنها دارد. کیسه دوزی از دوران اسلام در ایران رونق داشته و قدمت برگزاری آن در بعضی از مناطق از دوره قاجار به یادگار مانده است.
یکی از معروف ترین مناطقی که زنان در آن، رسم کیسه دوزی را به صورت مفصل و گروهی برگزار می کنند، شهر دامغان است. زنان شهر این آئین را بیشتر از ۵۰۰ سال است که در مسجد تاریخانه برگزار می کنند. این مسجد روز گذشته هم در قرق آنها بود.
زنان در فاصله بین دو نماز ظهر و عصر با ذکر سلام و صلوات، پارچه ها، قیچی ها و سوزن و نخ ها را پهن کردند و برش زدند. دعا خواندند و نیت کردند. هر یک حاجتی داشت.
بخت گشایی، برکت مال و دارایی، باروری عمده حاجت های این زنان است. وقتی کار دوخت کیسه به اتمام رسید، داخل کیسه پول می اندازند، برخی برنج ریخته و نذر کردند تا سال بعد اگر حاجتشان را گرفتند؛ همان پول برنج یا هر چیزی که برایش نذر کیسه کردند را بین مردم پخش کنند.
روز گذشته در این مسجد شیرینی و شکلات بین روزه داران پخش کردند و برخی دیگر تعدادی را برای مهمانی افطار همان شب دعوت نمودند چون سال قبل نذری داشتند و سال جاری ادا شده است. تعدادی دیگر از زنان با قوت قلب بیشتری دعا و نذر کردند.
پیراهنی برای مرادخواهی
برخی دیگر پیراهنی برای نوزاد دوختند آن هم به نیت آنکه تا سال آینده نوزادی سالم در آغوششان باشد آن وقت در سال بعد پیراهن های گوناگونی برای نوزادان بین مردم پخش می کنند یا پارچه آنرا به حاجتمندان هدیه می کنند.
اما تنها مسجد کهن تاریخانه نبود که میزبان زنان حاجت خواه شد. این آئین در مسجد جامع یزد هم از سال ها پیش برگزار می شود، روز گذشته این مسجد هم در قرق زنان بود.
زنان یزدی پولی را از هفت زن سید که نام یکی شأن فاطمه باشد، می گیرد و با آن پارچه می خرند. پارچه ها بین نماز ظهر و عصر برش داده می شود.
در زمانهای قدیم تر، آنها معتقد بودند که نباید به این پارچه قیچی برخورد کند بنابراین از تیغ یا چاقو استفاده می کردند و نخی که می بایست هم رنگ پارچه کیسه ای می بود.
آنها هنوز هم از نخ های سبز رنگ برای کیسه دوزی استفاده می نمایند و انتهای نخ را چند گره به نیت چند حاجت می زنند. برخی دیگر سکه سوراخ داری را به آن می دوزند.
این آئین از زمانی آغاز می شود که برای خرید پارچه از زنان سید، طلب پول می شود تا وقتی که فرد حاجت خواه، به حاجت رسیده اش می رسد، در آن صورت او امکان دارد نذر کند که پارچه و نخی را به فرد حاجت خواه دیگر بدهد. بنابراین این آئین همینطور سینه به سینه منتقل می شود و الان پس از صدها سال هنوز رونق دارد.
در شهر یزد زنان جوان برای بچه دار شدن و بخت گشایی این کیسه ها را می دوزند و برخی دیگر برای رفع مشکلات زندگی و مالی و داشتن حال خوب.
اما این آئین تنها منتهی به دوختن کیسه نمی گردد، برخی لباس می دوزند و برخی دیگر چادر برش می زنند. بنابراین تنوع دوخت در یزد محدود به یک کیسه نمی شود و هر آنچه که دوختنی باشد به نیت مراد گرفتن برش زده می شود.
ممکن است این پارچه ها در مسجد بریده و کوک زده شود اما برای تکمیل به خانه ببرند اما تلاش می کنند همان پیرهن یا چادر ساده در همان روز ۲۷ ماه مبارک رمضان دوخته و تکمیل شود.
ساخت حلقه مراد
ساختن و به دست کردن حلقه مراد هم همچون رسوم مردم استان یزد در روز بیست و هفتم ماه رمضان است، پدر و مادرانی که فرزندانشان پیش از سن بلوغ فوت می کرد، برای پیشگیری از مرگ فرزند حلقه مراد می ساختند و معتقد بودند با این کار از مرگ جلوگیری می شود.
برای تهیه حلقه مراد، ابتدا از هفت نفر که نام آنها محمد، علی یا فاطمه بود یا از هفت مؤمن، یک سکه می گرفتند، پس از جمع آوری پول به زرگری رفته، سفارش حلقه ای از جنس نقره می دادند و سفارش می دادند که حتما در روز بیست و هفتم ماه مبارک حلقه ساخته شود، سپس پیش از ظهر روز بیست و هفتم اگر فرزند دختر بود، دو حلقه به گوش او و اگر پسر بود تنها یک حلقه به گوش راستش آویزان می کردند.
برای این که پول حلقه مراد را از افرادی به نام محمد یا علی یا فاطمه می گرفتند، حلقه را "حلقه محمد" یا "حلقه هفت مرتضی علی" و یا "حلقه هفت فاطمه" هم می نامیدند.
کیسه ای به نام برات
زنجانی ها هم در انتها ماه مبارک رمضان به تعداد اعضای خانواده کیسه برات می دوزند. آنها در زبان محلی به آن برات کیسه سی هم می گویند. به اعتقاد زنان میانسال و کهنسال اگر این کیسه ها توسط ۵ زن سید که اسمشان فاطمه یا القاب حضرت فاطمه (س) باشد، باید لمس شود و اگر این کار صورت گیرد، آنها به آرزوی خود می رسند.
مردم شهر کوهپایه هم بین نماز ظهر و عصر کیسه هایی می دوزند که به آن کیسه برکت می گویند و داخلش اسکناس قرار می دهند و تا سال بعد آنرا نگه می دارند تا بیعانه ای برای گرفتن حاجتشان شود.
اهالی کوهپایه می گویند کیسه برکت در زمان های قدیم برای رفع نیاز نیازمندان دوخته می شد و داخل هر کیسه تعدادی سکه قرار و به نیازمندان می دادند.
برکت توربافی
زنان و دختران مشکین شهری هم در آخرین روز ماه مبارک رمضان و با ختم آخرین جز از قرآن در مساجد این شهر کیسه برکت می دوزند. این کیسه ها بین مردم به برکت توربافی مشهور است و با پارچه های نذری دوخته می شوند و بعد از آن مقداری پول یا نمک درون آن می ریزند. خیلی ها پس اندازشان را در این کیسه ها نگه می دارند. تا سال بعد که حاجت روا شوند.
رمضان که به ایستگاه بیست و هفتم می رسد، زنان همدانی بین نماز ظهر و عصر داخل مسجد، پارچه کوک می زنند پارچه ای که به آن «کیسه برکت» می گویند. برخی چند کیسه دوخته و برای خانواده می برند؛ آنها پول هایشان را هر سال داخل این کیسه نگه می دارند و بر این باورند که این کار خوش یمن است.
اهالی ارومیه هم به این کیسه ها «کیسه دیبی» می گویند. همین آئین در حومه شبستر، مراغه، تسوج و اهر هم برگزار می گردد.
پوشیدن پیراهن مراد توسط دختران تهرانی
زنان تهرانی هم از اواخر دوره قاجار در روز ۲۷ ماه مبارک رمضان، با خرید پارچه های سفید از بازارچه ورودی مسجد سپهسالار (شهید مطهری) و دوختن «پیراهن مراد» و «دستمال سفید بختی» مرحله اول رسم را به جا می آوردند.
تهرانی های قدیم معتقد بودند که با پوشیدن این پیراهن حاجت شان همچون بخت دخترشان گشوده می شود.
برای تهیه پارچه آن، زنی که نذر دارد، به هفت خانه رو به قبله که از سادات است مراجعه نموده و کمک می طلبد یا زنان و مردان حاجتمند از ۴۰ نفر که نامشان محمد، علی یا فاطمه بود، تقاضا می کردند و در آخر از یک مغازه پارچه فروشی که اسم صاحبش محمد یا علی و دکانش هم رو به قبله بود، پارچه می خریدند.
آنها پارچه را به مسجد آورده و به همراه چند نفر دیگر از بانوان آغاز به دوخت این پیراهن کرده و دوختن پیراهن از بامداد شروع شده و تا اذان ظهر ادامه داشت.
آنها در حالیکه به پارچه کوک می زدند این اشعار را با هم می خواندند: ابن ملجم بن مراد / لعنت حق بر تو باد!
منبع: faraja.ir
این مطلب را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب