ایكوموس شعار روز جهانی بناها و محوطه های تاریخی را به بحث گذاشت

چرا ندانم کاری می کنیم؟

به گزارش فراجا، رئیس کمیته ملی بناها و محوطه های تاریخی (ایکوموس) در لزوم فهم میراث فرهنگی برای پیشگیری از تخریب بیشتر آن، اظهار داشت: در این مملکت به جایی نمی رسیم، تا وقتی مردم کشور ارزش های آثار تاریخی را نفهمند. اینجا کانادا یا استرالیا نیست، جزو نخستین تمدن های جهان است که باید به میراث خود توجه کند، برای همین نیازمندیم بفهمیم ایران کجاست و ارزش آنرا بفهمیم. باید به جایگاهی برسیم که بدنمان از مخاطرات و بلایایی که به آثار تاریخی صدمه وارد می کند، بلرزد.

به گزارش فراجا به نقل از ایسنا، کمیته ملی بناها و محوطه های تاریخی (ایکوموس) بمناسبت روز جهانی محوطه و بناهای تاریخی ۲۹ فروردین ماه، نشستی را با حضور علی اکبر صالحی، رئیس بنیاد ایران شناسی و تعدادی از متخصصان برگزار کرد و ضمن بررسی شعار سال ایکوموس با عنوان «میراث در معرض خطر بلایا و درگیری ها: آمادگی و یادگیری از ۶۰ سال فعالیت ایکوموس»، لزوم شناخت ایران و ارزش های میراث فرهنگی را به بحث گذاشت.
مهدی حجت، رئیس ایکوموس قبل از ورود به این بحث، نخست در رابطه با انگیزه حضور علی اکبر صالحی ـ رئیس بنیاد ایران شناسی ـ توضیح مختصری داد و گفت از آقای صالحی خواستم اینجا بیاید و در رابطه با این که «چرا ما باید ایران را بشناسیم» سخن بگوید.
حجت سپس در رابطه با تهدیدها و مخاطرات بناها و محوطه های تاریخی سخن گفت و اضافه کرد: در شعار ایکوموس، این دو مفهوم یعنی بلایا و مخاطرات را جدا کرده اند؛ بلایا یعنی آن چه طبیعت سبب می شود و مخاطرات یعنی خودمان عامل آن بوده ایم، که البته من با این تفکیک ارتباط برقرار نمی کنم، چون بسیاری از بلایای طبیعی ناشی از عملکرد و مخاطرات ما انسان ها بوده است، مثل سیل و یا آتشسوزی، که همین هم اکنون بازار تهران را بشدت در معرض خطر قرار داده است. در بازار هر کسی یک سیم برق کشیده و گوششان هم بدهکار نیست که امکان دارد آن چه در بازار تبریز رخ داد، در بازار تهران تکرار شود.
این استاد دانشگاه و معمار ایرانی افزود: مقدار بسیار زیادی از این بلایا، از ندانم کاری ها، زیاده روی ها و تفریط هاست. بعنوان یک معمار می گویم خیلی از بناهایی که در تهران و دیگر شهرها ایجاد می شود تناسبی با زلزله ندارد، ولی همه با همان روش می سازند و وقتی هم که زلزله می آید و آن سازه ها خراب می شود، می گوییم بلایای طبیعی بود.
او افزود: مبحث مخاطرات بیشتر به جنگ مربوط می شود. مخاطرات زیادی که در درگیری های منطقه ای و قومی که هزاران هزاران نفر را آواره کرده، اتفاق افتاده است. به هر حال، چه در مورد بلایا و چه مخاطرات، ما ذی نفع هستیم و باید مراقب باشیم.
بنیانگذار سازمان میراث فرهنگی با طرح این پرسش که چرا ندانم کاری می نماییم و در مقابل بلایا و مخاطرات سهل انگاریم، اظهار نمود: چون ارزش میراث فرهنگی را نمی دانیم. برای نمونه، اگر چند سکه طلا داشته باشیم و آنها را گم نماییم، ناراحت می شویم، اما ناراحتی ما از جنس از دست دادن چند سکه است. اگر عینک پدربزرگمان را که ارث رسیده است از دست بدهیم هم ناراحت می شویم ولی جنس ناراحتی آن با قبلی فرق دارد. اگر یک دفتر خاطرات که از اجدادمان به ما رسیده و در آن نوشته شده باشد که چگونه زندگی می کرده و اگر این دفتر از بین برود، چه می شود؟ بطور قطع ناراحتی آن با مورد اول و دوم قابل قیاس نیست. مبحث این بحث، فهم ارزش هاست. اگر ما به این جزئیات دقت کنیم، ارزش آنرا می فهمیم. مثلاً اگر به عده ای بگوییم برج طغرل یا گنبد قابوس را خراب کرده اند، حتما ناراحت می شوند اما جنس ناراحتی آنها از نوع از دست دادن همان چند سکه است. فهم ارزش ها یعنی وقتی یک نفر یادگاری نویسی رو بنای تاریخی را دید، گریه کند اما معمولاً این طور است که وقتی یادگارنویسی ها را می بینیم، ناراحت می شویم اما از کنارشان رد می شویم، چون ارزش واقعی را درک نکرده ایم.
حجت در ادامه اظهار داشت: مسئولان فکر می کنند ارزش آثار تاریخی را می دانند و می شناسند، اما یک هزارم آنرا نمی شناسند. از طرفی، تحقیقات هم در حوزه میراث فرهنگی اهمیتی ندارد، فقط می گوییم باید حفظ نماییم. اگر هم آنرا حفظ می نماییم فقط برای گردشگر است.
این کارشناس میراث فرهنگی اظهار داشت: تا مردم کشور ارزش های آثار تاریخی را نفهمند در این مملکت به جایی نمی رسیم. اینجا استرالیا یا کانادا نیست، جزو نخستین تمدن های جهان است که باید به میراث خود توجه کند، برای همین نیازمندیم بفهمیم ایران کجاست و ارزش آنرا بفهمیم، نه این که فقط بگوییم چغازنبیل یا ارگ بم داریم. باید به جایگاهی برسیم که بدنمان از مخاطرات و بلایایی که به آثار تاریخی صدمه وارد می کند، بلرزد.

در ادامه این بحث، علی اکبر صالحی، رئیس بنیاد ایران شناسی در لزوم شناخت ایران سخن گفت و قبل از ورود به این بحث، درباره انتخابش بعنوان رئیس بنیاد ایران شناسی توضیحات کوتاهی داد و ضمن اشاره به پیشنه حرفه ای خود در وزارت فرهنگ و آموزش عالی و فرهنگستان علوم و ایران شناسی که در ارتباط با مسئولیت جدیدش بوده است، اظهار داشت: این طور نبود که بسیاری از این فضا دور باشم ولی از نظر تخصصی می خواستم افراد دیگری بر این مسند باشند. من دو سه ماه از پذیرش این مسئولیت استنکاف می کردم اما با اصراری که شد، دیدم اگر بیشتر از این استنکاف کنم، حمل بر مبحث دیگری می شود. حالا هم که به بنیاد ایران شناسی آمده ام، می بینم چقدر جای مهمی است و ظرفیت یک وزارت خارجه را دارد، البته با مفهومی بدون دردسر و حساسیت سیاسی.
صالحی سپس از غفلت هایی که در رابطه با چیستی ایران و فرهنگ ایرانی شده است و در رابطه با لزوم شناخت ایران، سخن گفت. متن کامل این سخنرانی از اینجا دریافت شود.

ناصر نوروز زاده چگینی، معاون ایکوموس، دیرینه شناس و چهره ماندگار میراث فرهنگی هم در رابطه با شعار روز جهانی بناها و محوطه های تاریخی و ۶۰ سالگی ایکوموس سخن گفت و در ادامه، اطلاعیه ای را که ایکوموس به بهانه این روز و در مناسبت ۶۰ سالگی خود منتشر نموده است، خواند. متن بیانیه به این شرح است:
«در مجمع عمومی ۲۰۲۳ در سیدنی، میراث تاب آور در مقابل بلایا و درگیری – آمادگی، واکنش و بازیابی بعنوان مبحث برنامه‌ی علمی سه ساله ۲۰۲۴-۲۰۲۷ انتخاب گردید. سال اول این طرح بر چگونگی آمادگی برای بلایای احتمالی، از راه پیشگیری و کاهش خطرها، ارتقاء تاب آوری، و همینطور آمادگی در شرایط درگیری هایی که منابع میراث پرارزش ما را تهدید می کنند، متمرکز است.
در این حوزه، امکان دارد در سال ۲۰۲۵ بپرسیم: چگونه اعضا و کمیته های ایکوموس می توانند برای این بلایا بهتر آماده شوند؟ چه نقشی می توانیم به شکل جمعی ایفا نماییم و برای تأثیرگذاری در آن کار به چه چیزی نیاز داریم؟
بعد از گرامیداشت شصتمین سالگرد منشور ونیز در سال ۲۰۲۴، ایکوموس شصتمین سالگرد تأسیس خویش را در سال ۲۰۲۵ گرامی خواهد داشت. دومین کنگره‌ی معماران و متخصصان بناهای تاریخی، که در سال ۱۹۶۴ در ونیز برگزار شد، ۱۳ قطعنامه را به تصویب رساند که نخستین آنها منشور بین المللی حفاظت و مرمت بناها و محوطه های تاریخی، که بیشتر بعنوان منشور ونیز شهرت یافته است، بود و دومین آنها، که توسط یونسکو پیشنهاد شد، ایجاد ایکوموس در سال ۱۹۶۵ بود.
روز جهانی بناها و محوطه های تاریخی که هر سال در ۱۸ آوریل گرامی داشته می شود، فرصتی منحصربه فرد فراهم می آورد برای افزایش آگاهی از سازمان ما و کارهایی که ما برای حفظ و پشتیبانی از منابع فرهنگی با اهمیت جهانی در معرض تهدید بحران ها و درگیری ها فزاینده می نماییم. بنابراین، برنامه های گرامیداشت روز جهانی بناها و محوطه های تاریخی ۲۰۲۵ بر ۶۰ سال فعالیت ایکوموس در ارتباط با محافظت از میراث در معرض خطر بلایا و درگیری ها تمرکز خواهد نمود و همینطور بر هدف های آینده‌ی آن در پیشگیری، کاهش، آمادگی، واکنش اضطراری، و بازیابی که می توانیم برای محافظت از میراث در مواقع بحران انجام دهیم. فعالیتهای روز جهانی بناها و محوطه های تاریخی ۲۰۲۵ و به رسمیت شناختن کار ما در ۶۰ سال قبل با سمپوزیوم مجمع عمومی سالانه‌ی ایکوموس (نپال، ۱۳-۱۹ اکتبر ۲۰۲۵ / ۲۱-۲۷ مهر ۱۴۰۴) تمام می شود.
در حالیکه ایکوموس مبحث میراث در معرض تهدید بلایا و درگیری ها: آمادگی و یادگیری از ۶۰ سال فعالیت ایکوموس، را گرامی می دارد، سایر سازمان ها، مؤسسه ها، و سازمان های غیردولتی هم دعوت می شوند تا به روز جهانی بناها و محوطه های تاریخی تحت مبحث کلی میراث تاب آور در مقابل بلایا و درگیری ها، توجه نمایند و تجربه ها، رویدادها، انتشارات، و نتایج مباحث خویش را با اعضای ایکوموس و دبیرخانه در بین بگذارند. این همکاری به افزایش آگاهی و شناسایی بسیاری از شیوه های علمی و سنتی در سراسر جهان که به امر محافظت از میراث در شرایط حاد و غیر معمول می پردازند، کمک می نماید.
از اعضای ایکوموس و متخصصان میراث فرهنگی درخواست می شود (۱) نتایج بالقوه‌ی درگیری و بلایا بر منابع میراثی را درنظر بگیرند، (۲) بررسی نمایند که تاب آوری در رویارویی با آن پیامدها چگونه می تواند باشد، (۳) و از منظر ملی یا علمی شما برای آمادگی چه میتوان کرد. این شامل بررسی اقدامات قبلی کمیته های ایکوموس از سال ۱۹۶۵ است؛ و هم اقدامات آتی که اعضای ایکوموس و دیگران در جوامع ما می توانند برای محافظت از میراث در مقابل بلایا و درگیری ها درنظر بگیرند.
برخی از فعالیتها می تواند شامل تهیه‌ی لیست، گردآوری داده درباره‌ی خسارت و تلفات و ارزیابی صدمه پذیری ها باشد؛ و هم درک خطرها و ایجاد ظرفیتهای مرتبط؛ همکاری میان ذی مدخلان؛ ارتباط میان سازمان های مرتبط در قسمت میراث و مدیریت مخاطره‌ی بلایا؛ دانش سنتی درباره‌ی کاهش خطر بلایا و آمادگی؛ تهیه‌ی لیست شیوه ها و نمونه های موفق در آمادگی.
از کمیته های ایکوموس خواسته می شود با درنظر گرفتن اقدامات ایکوموس در ۶۰ سال گذشته، رویدادهایی با مبحث آمادگی میراث تاب آور در رویارویی با درگیری ها و بلایا سازماندهی یا برای آنها همکاری کنند.»

منبع: فراجا

1404/01/30

14:29:07

0.0 / 5

تگهای خبر: آموزش , بازار , حفاظ , سازمان میراث فرهنگی

این پست فراجا را می پسندید؟

(0)

تازه ترین مطالب مرتبط

نظرات بینندگان در مورد این پست فراجا

نظر شما در مورد این پست فراجا

نام:

ایمیل:

نظر:

سوال:

= ۷ بعلاوه ۴