گزارش فراجا؛
سفری به روستای موزه ای ایران در قاسم آباد
به گزارش فراجا، اولین موزه نساجی شمال کشور در روستای قاسم آباد از توابع شهرستان رودسر افتتاح شد.
خبرگزاری مهر – گروه استان ها – بهرام قربانپور: مناطق روستایی گیلان دارای اصالت و فرهنگ ناب و فراموش نشدنی است که هر کدام یک تاریخ، هویت و تمدن را به تصویر می کشد.
موقعیت های فرهنگی و تاریخی، اصالت، سنت، دست سازه ها، هنرهای دستی و ذوق های هنری برخاسته از دل روستاهای گیلان همانند پازلی خوش آب و رنگ با پیوست گیلانی متمدن، با اصالت و تاریخی را تشکیل می دهد.
قاسم آباد روستای ملی چادر شب بافی
در این گزارش بنا داریم شما را به یکی از این روستاهای خوش آب و هوا، تاریخی و متمدن ببریم که در آن لباس ها و نوع پوشش مردمان این سامان شهرت جهانی دارد، روستایی که مقرر است صاحب اولین موزه «نساجی» شمال کشور شود، آری نام این روستای پر رنگ و لعاب و با اصالت، «قاسم آباد» است.
قاسم آباد از روستاهای اصیل ایران، واقع در شرق گیلان و از توابع شهرستان رودسر است. «قاسم آباد» را با لباس و دامن محلی، صنایع دستی و طبیعت بکر آن می شناسند؛ روستایی که مناظر زیبا و دل فریبش چشم هر بیننده ای را به خود متحیر می کند.
قاسم آباد روستایی برای پیاده روی است. قدم زدن کنار رودخانه و جویبارهای متنوعی که از کنار شالیزارها و مزارع و باغات چای، پرتقال، کیوی و گذرهای جنگلی می گذرد، موقعیت ممتازی برای گردشگری روستایی فراهم نموده است. چشم اندازهای جنگل و دریا بر زیبایی های قاسم آباد افزوده است.
«قاسم آباد» بعنوان روستای ملی چادر شب بافی، دومین روستا بعد از فشتکه خمام (با نشان ملی حصیر بافی) است که از گیلان به ثبت ملی رسیده است. نام قاسم آباد بواسطه لباس قاسم آبادی شهرتی جهانی دارد و پای ثابت جشنواره های بین المللی است.
«قاسم آباد» در کنار لباس های چین چین دار، رنگ به رنگ و گل دار؛ چای، برنج، پرتقال، نارنگی، نارنج، کیوی و… از صنایع دستی آن چادرشب از شهرت ویژه برخوردارست.
این روستا از توابع بخش چابکسر شهرستان رودسر بوده و در دهستان اوشیان واقع است و از دو بخش قاسم آباد علیا و قاسم آباد سفلی تشکیل شده است. بخش غربی قاسم آباد، معروف به قاسم آباد علیا شامل محلاتی چون بندبن، جور محله، جیرمحله، کُرد محله، آغوزکله، روکو، ملکمیان، خانسر، توسکا محله و بیجارپس است و بخش شرقی آن، معروف به قاسم آباد سفلی، شامل محلات چایخانسر، گالش محله، کلافه محله می باشد.
از مهم ترین آثار باستانی قاسم آباد، قلعه «بندبن» است که از چشم انداز بسیار زیبا و منحصر به فردی برخوردارست.
نزدیکی قاسم آباد با دریا و همسایگی با جنگل، تأثیری مثبت در فرهنگ و تلفیقی از جذابیت های فرهنگی بوجود آورده است که هر توریست و رهگذری را مجاب می کند تا چند صباحی را در این روستا سپری کند و از این جذابیت های طبیعی، فرهنگی و سنتی لذت ببرد.
چادری به وسعت تاریخ
از صنایع دستی مهم قاسم آباد میتوان به چادر شب اشاره نمود، برای بافت این پارچه از دستگاه بافندگی که خود آنرا می سازند استفاده می شود، در اصطلاح محلی به آن «دستگاه» می گویند.
چادرشب بافی، نوعی بافت پارچه محلی در طرح های شانه گل، قالی گل، گلیم گل، سرو گل، چهل چراغ، طرح پرند، بوته چرخ و طرح های دیگر است که از نخ های پنبه ای، پشم و ابریشمی بافته می شود، اغلب زنان هنگام شالی کاری چادرشب بر کمر خویش می بندند.
در روزگار جدید این نوع پارچه با کاربردهای جدید برای رو تختی و رومیزی، طراحی لباس های امروزی و … مورد استفاده قرار گرفته و در جهیزیه دختران قرار می گیرد. در سال ۱۳۹۶ این روستا نشان جغرافیایی چادرشب بافی را دریافت کرده است. این روستا که با لباس قاسم آبادی در طول قرن ها پر آوازه شده بود، با چادرشب بافی هم بعنوان روستای ملی چادرشب بافی به ثبت رسید.
لباسی در قامت «قاسم آباد»
قاسم آباد را بیشتر با هنر و پوشش قاسم آبادی ها می شناسند. لباس و دامن قاسم آبادی که شهرت زیادی دارد، با دامن های چین چین و دور تا دور نوار دوزی شده رنگارنگ و بزرگ. هنوز هم خیاطان و زنان این روستا دامن های قاسم آبادی می دوزند و آنرا به شهر های دیگر می فرستند و حتی برای نمایشگاه های مختلف این لباس را آماده می کنند.
لباس قاسم آبادی که به سبب تنوع رنگی زیاد و جذابیت بالا بسیار مشهور است و نشانه هایی از این لباس در نقاط دیگر جلگه شرق گیلان هم دیده می شود، از قدیمی ترین و اصیل ترین لباس های ایران و خاور است که در جشنواره های بین المللی مختلف مد و لباس، حائز جوایز ویژه شده است.
این لباس شامل یک روسری زیرین به نام (مندیل) است که به جای آن از کلاه هم استفاده شده و با تعداد زیادی سکه در بخش پیشانی تزئین می شود البته این کلاه مختص قاسم آباد نیست، جلیقه این لباس مانند جلیقه های دیگر بوده با فرق این که با سکه تزئین شده است.
پیراهن لباس قاسم آبادی تفاوت خاصی با پیراهن های نقاط مختلف گیلان دارد. دامن آن از پارچه ساده و یا گل دار که روی آن با فرم استانداردی نوار دوزی شده تشکیل می شود. البته این فرم نواردوزی در روستاهای مختلف متفاوت می باشد و در واقع تکمیل دهنده لباس های مجلسی روستاهای همجوار قاسم آباد شده است.
در آخر روسری سفید توری هم بر سر می کنند که به آن در زبان محلی «تور دسمال» می گویند. همچنین، مردان قاسم آبادی، با لباسی مرکب از پیراهن قرمز جگری و شلوار سیاه، در مسابقات کشتی گیله مردی شرکت می کنند. رقص قاسم آبادی که به همراه موسیقی ویژه این دیار شهرت فراوان یافته است، بخش عمده ای از شهرت ملی و بین المللی خویش را مدیون چنین لباس فاخر و زیبایی است.
تنها موزه نساجی شمال کشور در قاسم آباد
«ولی جهانی» مدیر کل میراث فرهنگی گیلان در گفتگو با خبرنگار مهر، اظهار نمود: قاسم آباد همچون روستاهای فاخر، با اصالت و تاریخی گیلان است که آوازه اش به آن سوی مرزها رسیده است.
وی با اعلان اینکه روستاهای گیلان در قسمت های مختلف دارای خصوصیت خاص و منحصر هستند، اضافه کرد: «قاسم آباد» را بیشتر در نوع لباس محلی، چادر شب بافی، حصیربافی و همینطور بعضی از جاذبه های تاریخی می شناسند.
مدیرکل میراث فرهنگی گیلان از بهره برداری فاز اول موزه نساجی شمال کشور در روستای جهانی قاسم آباد اطلاع داد و اظهار داشت: فاز اول موزه نساجی که تنها موزه نساجی شمال کشور است می تواند در شناخت صنعت نساجی گیلان نقش مهمی ایفا کند.
وی ضمن اشاره به وجود حدود ۳۰ موزه در گیلان افزود: نیمی از موزه های گیلان طی دو سال گذشته به بهره برداری رسیده اند و در تلاش هستیم تعداد آن موزه ها را افزایش دهیم.
جهانی به نقش و اهمیت موزه ها در باز تعریف جذابیت های گردشگری و تاریخی گیلان اشاره نمود و اضافه کرد: راه اندازی و یا احیا موزه ها می تواند در شناخت تاریخ، فرهنگ و تمدن و هم معرفی جاذبه های گردشگری گیلان برای گردشگران، نقش مؤثری داشته باشد.
راه اندازی موزه خانه خلاقیت چادر شب
مدیرکل میراث فرهنگی گیلان از طریق اندازی موزه خانه خلاقیت چادر شب اطلاع داد و افزود: در خانه خلاقیت چادر شب روستای قاسم آباد محصولات چادر شب نشان داده می شود و هنرمندان صنایع دستی به صورت زنده به بافت چادرشب، پرداخته و محصولات خویش را به فروش می رسانند.
جهانی ضمن اشاره به اهمیت راه اندازی موزه نساجی در قاسم آباد بیان نمود: رشته های صنایع دستی و هنرهای سنتی در ۱۸ گروه هنرهایی مثل چادر شب، دارایی بافی، جاجیم بافی، قدک بافی و شال بافی از شاخه های نساجی سنتی محسوب می شوند.
وی با اعلان اینکه «نساجی» ریسندگی یا بافندگی است، اضافه کرد: در این هنر برای تولید پارچه از دو مجموعه مجزا یعنی نخ و رشته ها (تار و پود) و یا با دستگاههای ۲ وردی یا ۴ وردی و یا ۸ وردی ایجاد می شود و در این رشته از مواد اولیه مثل پشم و پنبه و نخ ابریشم و همینطور رنگرزی طبیعی استفاده می شود، که منجر به تولید پارچه که در زندگی مردم به صورت کاربردی برای دکوراسیون منزل و پوشاک و… به کار می آید.
نگهداری حدود ۲۰۰ قلم شیء و ادوات و آلات نساجی سنتی
مدیرکل میراث فرهنگی گیلان از نگهداری حدود ۲۰۰ قلم شیء و ادوات و آلات نساجی سنتی در فاز نخست موزه نساجی اطلاع داد و افزود: این مجموعه به ابعاد ۲۰۰ متر مربع و زمینی به مساحت ۱۲۰۰ متر مربع در فاز نخست به بهره برداری رسید.
جهانی ضمن اشاره به اهداف راه اندازی موزه نساجی در گیلان بیان نمود: حفظ و احیای رشته های منسوخ شده و درحال منسوخ مثل دارایی بافی، قدک بافی، ابریشم کشی سنتی، چادر شب بافی ابریشمی و جاجیم بافی از اهداف اصلی راه اندازی این موزه است.
وی با اعلان اینکه راه اندازی موزه نساجی، «چادر شب بافی» قاسم آباد را به جهانی شدن نزدیک می کند، اضافه کرد: ایجاد این موزه کمکی به ایجاد اشتغال پایدار، رونق اقتصادی، ارز آوری و ایجاد زیر ساخت های عمرانی و جذب توریست داخلی و خارجی خواهد بود.
فعالیت ۱۰۰۰ هنرمند صنایع دستی در رودسر
مدیرکل میراث فرهنگی گیلان با اعلان اینکه شهرستان رودسر حدود ۱۰۰۰ هنرمند صنایع دستی و هنرهای سنتی دارد، اظهار داشت: حدود ۶۰۰ نفر از هنرمندان چادر شب باف هستند که بالغ بر ۸۰ درصد آنها در روستای قاسم آباد فعالیت می نمایند.
جهانی از برگزاری نمایشگاه محصولات صنایع دستی و هنرهای سنتی در جوار موزه نساجی اطلاع داد و افزود: بیشتر از ۴۰۰ میلیون تومان برای اجرای پروژه موزه نساجی در قاسم آباد هزینه شده که با آغاز به کار این موزه ۳ نفر به صورت مستقیم و ۱۵ نفر به صورت غیر مستقیم مشغول بکار می شوند و در آینده با آغاز به کار بازارچه صنایع دستی در حیا ت این اشتغال زایی بیشتر خواهد شد.
وی ضمن اشاره به فعالیت ۲۷ هزار هنرمند در حوزه صنایع دستی و دست سازه های سنتی در گیلان اضافه کرد: طی شش ماه اول سال بیشتر از ۲۰ میلیارد تومان تسهیلات ارزانقیمت در اختیار هنرمندان گیلانی قرار گرفته است.
مدیرکل میراث فرهنگی گیلان با قدردانی از همراهی مسؤلان استانی و محلی در راه اندازی موزه نساجی قاسم آباد بیان نمود: این موزه با مشارکت دهیاری پایین محله قاسم آباد علیا در داخل مدرسه متروکه که پس از مرمت های لازم تبدیل به موزه نساجی سنتی شمال کشور شد.
جهانی با اعلان اینکه بیشتر از نیمی از بانوان قاسم آبادی به شغل چادر بافی مشغول هستند، اظهار داشت: روستای جهانی قاسم آباد تنها روستا در کل کشور است که دارای ۲ موزه و یک موزه دیگر در دست اقدام دارد که به معرفی فرهنگ و تمدن، فرهنگ کشاورزی، میراث معنوی و … می پردازد.
منبع: faraja.ir
این مطلب را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب