گزارش فراجا؛
تاریخ ۵ هزارساله در خطر است
به گزارش فراجا، با راه اندازی باند دوم زابل به زاهدان و برپایه نظرکارشناسان، احتمال خروج شهر سوخته از فهرست جهانی یونسکو وجود دارد و این زنگ خطری در حوزه گردشگری و باستانشناسی است.
خبرگزاری مهر، گروه استان ها: با قوت گرفتن تکمیل راه اندازی باند دوم زابل به زاهدان و با عنایت به مغایر بودن این کار با قوانین و مقررات سازمان یونسکو، احتمال خروج شهر سوخته از فهرست جهانی یونسکو وجود دارد و این مورد زنگ خطری جدی برای حوزه گردشگری و دیرینه شناسی سیستان و بلوچستان و ایران به حساب می آید.
باند دوم بزرگراه زاهدان _ زابل تهدید جدی برای شهر سوخته
مدیرکل پیشین میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری سیستان وبلوچستان اظهار داشت: باند دوم بزرگراه زاهدان _ زابل تهدید جدی برای خارج شدن شهر سوخته از فهرست جهانی است، این جاده باوجود این که تمام دستورالعمل های ثبت جهانی تاکید می کند که تمامی عناصری که در حریم بصری هستند حذف شوند، اجرا شده است.
کامبیز مشتاق گوهری در گفتگو با خبرنگار مهر، اضافه کرد: متولیان راه اندازی جاده، در اقدامی سریع و در سایه سکوت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی که در ظاهر مخالف این اقدام بوده ولی در عمل هیچ اقدام حقوقی انجام نمی دهد، باند دوم این بزرگراه را اجرا کردند.
وی بیان نمود: باند دوم بزرگراه از وسط یکی از محوطه های اقماری شهر سوخته گذشته و آن محوطه را نابود کرده، برخی قصد دارند که میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی را مانع توسعه نشان دهند.
گوهری اظهار داشت: میراث فرهنگی برای توسعه، مانع ایجاد نمی کند بلکه در مواردی که امکان اجرای راه جایگزین نباشد که در دشت پهناور سیستان این امکان وجود دارد و با چرخش ۲ تا ۵ کیلومتری می توانستند باند دوم را راه اندازی کنند و اگر شرایط اضطراری بود، با دادن یک فرصت کوتاه بین دو هفته تا یک ماه، عملیات رفع خطر، حفاری، ثبت و خروج آثار انجام می شد، سپس اجازه راه اندازی باند دوم را صادر می کردند، این اقدام بسیار متفاوت با اینست که پیمانکار با ماشین آلات راه سازی بخشی از محوطه تاریخی را از بین ببرد.
مدیرکل پیشین میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان افزود: بعد از آنکه برخی افراد رجوع کردند و نسبت به اجرای باند دوم اخطار دادند، فورا باند دوم را اجرا کردند، جاده جدید تقریبا مماس با عرصه شهر سوخته بوده و ماشین آلات راه سازی حتما از روی عرصه شهر سوخته تردد کرده اند.
مدیرکل پیشین دفتر معماری و طراحی شهری وزارت راه و شهرسازی تصریح کرد: مشاور طرح بزرگراه زابل _ زاهدان می خواهند ارزان ترین، سریع ترین و صاف ترین مسیر را انتخاب کنند، مشاوران تهرانی هم در سایه سکوت برخی مدیران، مصیبت های زیادی را بر سر استان آورده اند.
وی خاطرنشان کرد: مدیران راه و شهرسازی در مورد اجرای باند دوم بزرگراه زاهدان به زابل، نمی توانستند حدود یک ماه صبر کنند تا یک اثر تاریخی نابود نشود، آن وقت می خواهند سریع باند دوم را راه اندازی کنند، چند سال است که جاده زابل _ زاهدان درحال راه اندازی است؟
وی با اشاره به اینکه محوطه تاریخی از بین رفته، افزود: تهدید خروج شهر سوخته از فهرست جهانی محتمل بوده است.
مشتاق گوهری در پاسخ به این پرسش که آیا امکان داشت کاوش این محوطه های اقماری شهر سوخته، تاریخ نخستین ها را تغییر دهد؟ اظهار داشت: تأیید چنین موضوعی، حرف خیلی دقیقی خواهد بود، هر رخدادی در دیرینه شناسی امکان دارد، نمی خواهیم از میراث بعنوان مانع توسعه استفاده نماییم، شاید اکتشافی به دست آید که بعد متوجه شویم که چه اثری از دست رفته است و شاید چنین اتفاقی رخ ندهد.
جاده فعلی بهترین گزینه
معاون میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی سیستان و بلوچستان هم در این خصوص اظهار داشت: دشت سیستان به قدری پرارزش است که باند دوم چه از شرق جاده‌ی فعلی و چه از غرب آن عبور کند و چه با فاصله‌ی بسیار، باز هم امکان دارد در عملیات عمرانی به آثار تاریخی برخورد نماییم، یا خطر تخریبشان وجود دارد، پس چه بهتر که باند جدید که نیاز استان به حساب می آید، در نزدیکی جاده فعلی باشد، چونکه این جاده سالهای سال است ساخته شده و تخریب ها اتفاق افتاده و چه بهتر که جای جدیدی تخریب نشود.
رضا کیخواه آریا، افزود: باند دوم یک جاهایی از شرق جاده‌ی فعلی و یک جاهایی از غرب آن عبور می کند و اتفاقاً محوطه شهر سوخته در غرب آن قرار گرفته است، ما تاکید داریم جاده در این محدوده در شرق جاده‌ی فعلی و از پشت مجتمع پژوهشی شهر سوخته عبور کند که جستجوهای آن قبلاً انجام شده، در غیر این صورت یکی از آثار ثبت جهانی را از دست خواهیم داد.
نکته‌ی دیگری که کیخواه آریا اشاره می کند ثبت جهانی مشروط «شهر سوخته» است، به صورتی که قرار بوده جاده فعلی هم جابه جا شود، حتی صحبت هایی مطرح شده که در کنار جاده جدید، باند قبلی هم در محوطه شهر سوخته یک انحنا داشته باشد، تا آنرا جابه جا نماییم.
جانمایی جدید برای کمترین صدمه به محوطه شهر سوخته
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری سیستان وبلوچستان هم در این حوزه اظهار داشت: مطالعات باند دوم جاده‌ی زابل-زاهدان دو سال قبل شروع شده که نقشه‌ی کامل تپه ها و برجستگی های دشت سیستان و محوطه «شهر سوخته» در آن دیده شده بود.
علیرضا جلال زایی، اضافه کرد: در جریان ساخت، هفته گذشته پیمانکار به محوطه ای رسید که برجستگی نبود و بنابراین در نقشه های جی پی اس وجود نداشت، در نزدیکی یک قلعه روبه روی تپه‌ی طالب خان که تعداد آثار تاریخی در کنار آن دیده شد، این قسمت را که دیدیم مشکوک شدیم و بنابراین کار را متوقف کردیم. فورا درخواست بررسی از جانب پژوهشگاه دیرینه شناسی داده شد و در انتظار مجوز نجات بخشی هستیم.
به گفته‌ی این مقام مسئول، این درخواست هفته گذشته به پژوهشگاه داده شده و مجوز این مرکز برای نجات بخشی در مرحله صدور است.
وی اضافه کرد: منکر جانمایی این جاده در راه آثار و تپه های باستانی نیستیم، اما حالا نقطه های تازه برای جانمایی جاده به پیمانکار داده شده تا کمترین صدمه به آثار، تپه ها و محوطه ها برسد.
پیش از ظهر پنج شنبه هجدهم خردادماه سال جاری، جلسه هم اندیشی و بررسی موانع در ارتباط با میراث فرهنگی در حوزه زاهدان - زابل با حضور «عطاءاله اکبری» مدیرکل راه و شهرسازی سیستان وبلوچستان، «علیرضا جلالزایی» مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی، معاون گردشگری، «مهدی پارسی» معاون مهندسی و ساخت اداره کل راه و شهرسازی، «رضا گنجعلی» معاون گردشگری اداره کل میراث فرهنگی، «زهره شیرازی» مدیر پایگاه شهر سوخته گردشگری و صنایع دستی استان و «رضا کیخواه آریا» سرپرست معاونت میراث فرهنگی استان برگزار شد.
مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی، معاون گردشگری سیستان و بلوچستان در این نشست با تاکید بر این که آب و راه دو عامل مهم در توسعه به شمار می روند، بیان کرد: تکمیل جاده فوق که یکی از محورهای پرتردد استان به حساب می آید و در طول این مسیر آثار تاریخی و گردشگرپذیر مهمی وجود دارند فرصت بسیار خوبی برای توسعه گردشگری خواهد بود.
علیرضا جلالزایی ضمن اشاره به این که مدیران و متولیان امر باید بی وقفه و بی منت برای خدمت به مردم تلاش کند، اضافه کرد: آمادگی هرگونه حمایت و همکاری با اداره کل راه و شهرسازی استان در حوزه دوبانده کردن مسیر جاده زاهدان - زابل را داریم.
مدیرکل راه و شهرسازی سیستان و بلوچستان هم در این نشست ضمن اشاره به این که عملیات ساخت باند دوم جاده زاهدان - زابل برای کاهش تلفات انسانی و زمان رسیدن به مقصد با سرعت در دست اجرا است، بیان نمود: این پروژه سال ها بر زمین مانده بود تا این که با کمک دولت و اجماع صورت گرفته توانستیم این امر را محقق و تا اسفندماه سال آینده برای بهره برداری از مردم کار را به اتمام برسانیم.
عطاءاله اکبری اضافه کرد: طی سنوات گذشته تعاملات خوبی درخلال اداره کل میراث فرهنگی و راه و شهرسازی صورت گرفته و ازاین حیث با کمترین مشکل در انجام عملیات هایی که زمینه ساز توسعه و رفاه مردم است مواجه بوده ایم، بالغ بر آن تمام تلاش پیمانکاران و مجموعه راه و شهرسازی بر آن است تا در انجام عملیات های اجرایی کمترین صدمه ای به آثار تاریخی وارد نشود.
با مطالب گفته شده باید دید برنامه آینده مسؤلان چیست و آیا مدعی العموم به این مورد ورود پیدا می کند یا خیر.
شهر سوخته نام بقایای دولت شهر باستانی ایران زمین، واقع در شهرستان هامون سیستان است، به تشخیص خیلی از محققان، دورهٔ بنای این شهر بزرگ با دوره برنز و تمدن جیرفت همزمان است، در سی و هشتمین اجلاس یونسکو در تاریخ ۲۲ ژوئن ۲۰۱۴ مطابق با یک تیر ۱۳۹۳ شهر سوخته بعنوان میراث جهانی در یونسکو ثبت شده است.
شهر سوخته، هفدهمین اثر تاریخی ایران در لیست یونسکو به حساب می آید که با برخورداری از قدمت پنج هزار ساله الان بعنوان یکی از پیشرفته ترین شهر های باستانی دنیا شناخته می شود.
این مطلب را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب