آسیب شناسی وضعیت صنایع دستی كشور
چینی ها توانستند چرا ما نمی توانیم؟!
به گزارش فراجا یك استاد دانشگاه و پژوهشگر حوزه صنایع دستی بر این باور است كه اگر چرخه میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی به درستی كار كند، می تواند منجر به ارزآوری بالا در كشور شود؛ این در شرایطی است كه این چرخه در كشور ما یا صورت نگرفته یا معیوب است.
حسین یاوری، استاد دانشگاه، نویسنده و پژوهشگر در گفتگو با ایسنا درباره ی وضعیت صنایع دستی كشور و اقداماتی كه باید وزارتخانه تازه تاسیس میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی در جهت بهبود بازار جهانی این حوزه انجام دهد، اظهار نمود: ما باید بتوانیم از پتانسیل ها، ظرفیت های بالقوه و توانمندی های حداكثری این سرزمین استفاده نماییم.
او با اشاره به اینكه «صنایع دستی جزو مقوله هایی است كه دارای برتری نسبی نسبت به خیلی از كشورهای جهان است»، تصریح كرد: این درحالی است كه جایگاه ما در این عرصه نشان داده است كه از امكانات و توانمندی هایمان آنگونه كه باید استفاده مطلوب نكرده ایم.
این پژوهشگر با تاكید بر اینكه صنایع دستی ایران به جز فرش و گلیم در جهان شناخته شده نیست، اظهار داشت: البته در حوزه فرش هم از امكانات بالقوه استفاده نكرده ایم و حتی نسبت به دهه اول پس از پیروزی انقلاب اسلامی هم عقب تر رفته ایم كه این مورد علل گوناگونی هم دارد. اول اینكه ما قادر نبوده ایم بازار را حفظ نماییم و بازار موجود را از دست دادیم. در این میان كشورهایی همانند پاكستان، هند و چین توانسته اند بخشی از بازار جهان را به خودشان اختصاص دهند.
یاوری با اشاره به اینكه «ما به بازاریابی نوین هم توجه نكرده ایم»، اضافه كرد: بازاریابی نوین با بازاریابی سنتی بسیار متفاوت می باشد. در بازاریابی مدرن باید بتوانیم در نمایشگاه های صنایع دستی بازار موجود را تست كنیم؛ یعنی اینكه بدانیم خریداران چه رنگ ها، مدلها و نقش و نگارهایی را دوست دارند. بعنوان مثال در نمایشگاه صنایع دستی و فرش كه اوایل شهریور ماه سال جاری برگزار شده بود، سفارش دهنده ای وجود نداشت و تجار ایرانی و خارجی هم حضور نداشتند. این در شرایطی است كه در كشورهای دیگر نمایشگاه ها با هدف جذب سفارش دهنده ها برگزار می گردند. جالب است بدانید كه حدود ۱۹ سال پیش هندی ها نمایشگاه سالانه ای طراحی كردند كه اصلا فروشی ندارد و فقط محصولات را به صورت نمونه می آورد و سفارش می گیرد.
این استاد دانشگاه تصریح كرد: بازاریابی امروز می گوید كه هیچ محصولی نباید تولید شود، مگر اینكه بازار آن از قبل شناخته شده باشد و نه اینكه محصولات را تولید نماییم و سپس دنبال مشتری باشیم. در واقع بازاریابی مدرن به این مفهوم است كه محصول بعد از شناخت بازار تولید شود، از اشتغال در صنایع دستی غافل نبود و كسانی كه در این عرصه استعداد دارند، ولی امكان فروش ندارند جذب و برای آنها بازاریابی شود.
یاوری یكی دیگر از طریق كارهای كمك به صنایع دستی بازارسازی و بازارگردی عنوان و اظهار نمود: باید افراد متخصص كشورهایی كه قابلیت های صادارت صنایع دستی دارند را شناسایی كنند و این امر ممكن نیست، مگر آنكه دانش آن در وزارتخانه میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی به وجود بیاید و بخش خصوصی هم قدرتمند شود. به صورت كلی معتقدم كه تمام كارهای اجرایی در حوزه صنایع دستی باید به بخش خصوصی منتقل شود و وزارتخانه فقط نقش سیاست گذاری و راهبردی و بیشتر نظارت داشته باشد. در واقع تولید باید توسط بخش خصوصی صورت گیرد و دولت بر كیفیت محصولات نظارت داشته باشد.
این استاد دانشگاه افزود: این در شرایطی است كه به این موضوعات توجه چندانی نمی گردد. بعنوان مثال در نمایشگاه صنایع دستی امسال محصولاتی عرضه شده بود كه اصلا صنایع دستی نبودند یا زمان برگزاری نمایشگاه آنقدر نامناسب بود كه بازدیدكننده چندانی نداشت. ما باید برای برگزاری نمایشگاه قبل از هر مبحث دیگری واردكنندگان صنایع دستی در جهان را بشناسیم و از آنها دعوت نماییم. این امر باید توسط دولت صورت گیرد. دولت باید كمك نماید كه صنایع دستی ایران از اصالت دور نشود و در كار تولیدكنندگان هم دخالت نكند.
نویسنده كتاب های «نساجی سنتی ایران» و «تجلی نور در هنرهای سنتی ایران» اظهار نمود: میراث فرهنگی كه بهتر است از آن با عنوان گنجینه های فرهنگی یاد نماییم، گردشگری و صنایع دستی یك مثلث طلایی هستند كه در كنار هم می توانند به رونق بازار صنایع دستی و صنعت گردشگری در كشور كمك كنند؛ ازاین رو باید ترتیبی داده شود كه توریستهای خارجی و داخلی جاذبه های گردشگری ایران را ببینند و صنایع دستی استان ها را بخرند، اما این چرخه هنوز صورت نگرفته یا معیوب است.
او خاطرنشان كرد: متاسفانه ما برای صنایع دستی كشور كارهایی كه باید انجام می دادیم را انجام نداده ایم؛ یادمان های فرهنگی تولید و صنایع دستی هر استانی را به خوبی عرضه نكرده ایم. سازمان میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی كه وزارتخانه شدن آن از آرزوهای دیرین من بود، احتیاج به مدیریت بسیار قوی دارد؛ مدیریت قوی كه بتواند ارتباط سه گانه میان این سه بخش را به درستی برقرار كند. این چرخه اگر به درستی كار كند می تواند درآمد ارزی زیادی داشته باشد. ببینید چین از كدام مرتبه به جایگاه سوم یا چهارم گردشگری رسید. پس چرا ما نمی توانیم؟ مواردی همچون اشكال در مدیریت، نداشتن سازماندهی خوب، تغییرات زودهنگام در بخش های مدیریتی و خلاءهای قانونی موجود همچون علل این مورد هستند.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب