بازار ۷۰۰ ساله در فاضلاب غرق می شود!
فراجا: «به خاطر سیستم فاضلاب، بخش های زیادی از بازار سمنان نشست كرده، یك سالی است در جلسه های مختلف به اداره آب و فاضلاب فشار می آوریم كه سیستم فاضلاب را درست كند، اگر این اتفاق رخ ندهد تا ۱۰ سال دیگر این بازار تاریخی فرو می ریزد.»
به گزارش فراجا به نقل از ایسنا، بازار سمنان را به دوره قاجار منسوب می دانند، درحالی كه پایه نخست آن در دوره ایلخانیان و نزدیك به ۷۰۰ سال پیش بنا گذاشته شده. معروف ترین قسمت آن را «شیخ علاءالدوله» می نامند كه قرن هشتم هجری قمری به همت شیخ علاءالدوله سمنانی عارف مشهور دوره خود ساخته شد و در دوره ای چون به گورستان می رسید، بازار مرده ها نام داشت.
یك خیابان طولانی، بازار سمنان را كه در بافت تاریخی حدودا نابود شده شهر قرار دارد، از وسط شكافته و به دو بخش جنوبی و شمالی تقسیم كرده است كه این راسته ها با ۳۰۰ باب حجره هنوز فعال اند. معماری بازار سمنان تكرار بازارهای ایرانی است، مسقف با تاق های ضربی استوار روی تاق های جناغی و مجهز به نورگیرهایی در سقف.
این بازار را سال ۱۳۷۵ در لیست میراث ملی كشور ثبت كردند، اما فعلا برای ثبت جهانی آن ایده ای مطرح نشده، در عوض می خواهند سیستم آب پخش كن شهر را در یونسكو، جهانی كنند. این سیستم كه برخی منابع قدمت آن را به دوره ایلخانی نسبت می دهند، توسط شش استخر بزرگ، آب رودخانه را در شهر توزیع می نماید كه یكی از نهرهای آن از زیر بازار سمنان می گذرد و به عقیده مدیر اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری این شهرستان، گذر همین نهر تاریخی، بازار سمنان را منحصر به فرد كرده است.
بازار سمنان به خاطر تخریب لودری خانه های مسكونیِ در حاشیه آن بسیار سست شده، فاضلاب در سال های اخیر میزان نشست های آن را شدت بخشیده، نم و رطوبت روی تاق ها و دیوارهای آجری رد پررنگی انداخته و ترك های متعددی روی جناق های آن دیده می گردد. دالان هایی از آن كه در یك دهه گذشته به خواست بازاری ها برای تولید پاركینگ و تعریض خیابان، تخریب شده به بیغوله هایی می رسد كه امنیت اجتماعی ندارند.
بیشتر حجره های بازار سمنان شكلی مدرن پیدا كرده اند، هر حجره دار طرح دلخواه خویش را بدون توجه به قدمت تاریخی این بازار اجرا كرده است. «حمیدرضا دوست محمدی» حجره هایی را نشان داده است كه جرزهای آن تراشیده شده و عامل این تخریب را كه سستی دیوارهای بازار سمنان را سبب شده، مغازه دارها می داند.
او می گوید كه بازار هر روز شاهد گچ ریزی است. پشت بند مغازه ها پس از تخریب خانه ها از بین رفته كه روی سستی اثر تاثیر گذاشته است. این وضعیت به اداره میراث فرهنگی ارتباطی ندارد، بازار سمنان طرف حساب ندارد، حجره دارها جمع نمی شوند كه هیات امنا تشكیل دهند تا ما یك طرف حساب داشته باشیم و مشكلات بازار را پیگیری نماییم. خودشان هم به بازار رسیدگی نمی كنند، درحالی كه بیشتر حجره ها سند شخصی دارند.
مدیركل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری سمنان به سیستم معیوب فاضلاب بازار هم اشاره می كند و به ایسنا می گوید: یك سالی است كه در جلسه های مختلف با اداره آب و فاضلاب صحبت می نماییم و فشار می آوریم كه سیستم فاضلاب را درست كنند، اگر این اتفاق نیافتد پیش بینی می نماییم تا ۱۰ سال دیگر بازار سمنان كاملا فرو بریزد.
وضعیت آشفته اطراف بازار هم نشان داده است طرح تفصیلی اصولی برای نجات بخشی یا بهسازی این دالان تاریخی و تجاری وجود ندارد، هر چند كه مدیر میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری سمنان در دفاع می گوید؛ طرحی را با رویكرد دخل و تصرف حداقلی و بازگشت به كالبد اولیه مدت ها است به تهران فرستاده ایم تا تكلیف را روشن كند، اما سال هاست از نتیجه آن خبری نشده است.
دوست محمدی دلش به شهردار جدید خوش است كه برای حفظ میراث فرهنگی و تخریب گسترده بافت تاریخی سمنان را كه به هوای اجرای طرح توسعه صحن امامزاده یحیی و تعریض خیابان و پاركینگ برای خودوری بازاری ها، اتفاق افتاده بود، متوقف كرده است.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب