آداب و رسوم ایرانیِ سفر حج، قسمت سوم
برآورده شدن یک آرزو با پوشیدن کفش حاجی ها!
فراجا: رفتن به حج چه در گذشته که علاوه بر استطاعت مالی مستلزم تحمل سختی های مسیر برای یک سفر تقریباً یک ساله بود، چه اینروزها که مشتاقان آن باید در صف انتظارِ رسیدن نوبت شان بمانند، چالش های مخصوص به خودرا دارد. چالش هایی که در نهایت سبب شد تا علاوه بر مناسک مخصوص این سفرِ معنوی، آداب و رسوم خاص وابسته به آن نیز شکل بگیرد تا شوق برگزاری آنها کمی از سختی سفر کاهش دهد.
به گزارش فراجا به نقل از ایسنا، چند سالی می شود که به مدد پیشرفت تکنولوژی هم سفر حج تا حدی آسان تر شده است و هم تاریخ بازگشت از سفر دقیقا مشخص است اما در گذشته که این امکانات فراهم نبود رسم بود که وقتی حاجی به چند فرسنگی شهر می رسید، قاصدی خبر ورود او را می آورد و آشنایان به پیشواز او می رفتند.
اینروزها اما وقتی موسم بازگشت حاجی ها می رسد خانواده و آشنایان کوچه را آب و جارو می زنند و چراغانی می کنند و پارچه هایی با نوشته های خیرمقدم و زیارت قبول بر در و دیوار می آویزند. همزمان با رسیدن حاجی و قبل از ورود او به خانه جلو پایش گوسفند می کشند و اسفند دود می کنند. گاهی نیز چند رأس گوسفند جلو پای زائر قربانی می کنند و گوشت قربانی را میان مردم پخش می کنند.
حاجی ها بعد از بازگشت از سفر و چند روز استراحت از اقوام و آشنایان دعوت می کنند تا در یک مهمانی که به «ولیمه دادن» مشهور است شرکت نمایند. ضیافت ولیمه که بطور معمول به صرف شام یا ناهار برگزار می گردد تقریباً در تمام شهرها برگزار می گردد هرچند بنابر گویش هر منطقه اسامی متفاوت دارد. در بیجار از ولیمه داد با عنوان «شیلان» یاد می کنند یا در تهران نام آن حاجی پلو یا حاجی خوری است. مردم بخشهایی از ملایر بعد از بازگشت ولیمه ای به نام «شیلنی» می دهند. در بعضی نقاط بعد از مهمانی ولیمه واژه «حاج آقا» و یا «حاج خانم» به اول اسم افراد اضافه می شود و از آن پس فرد را تنها به این شکل صدا می زنند.
بیشتر بخوانید:
از ریختن شِکر مقابل خانه حاجی ها تا آداب خاص پختن آش پشتِ پا
از توقع یک جرعه آب زمزم تا وقتی چاه ها به حرف می آیند!
مهمانانی که برای ولیمه دعوت می شوند بطور معمول نسبت های نزدیک تری با حاجی دارند و با خود هدیایی برای او می آورند هرچند اینروزها این هدیه به یک کارت هدیه کاهش پیدا کرده است و کمتر پیش می آید افراد زمانی برای خرید یک یادگاری صرف کنند. حاجی هم بطور معمول بسته به وسع خود سوغاتی هایی که بیشتر جنبه تبرک دارند به میهمانان می دهد.
رفتن به سفر حج علاوه بر آنکه یکی از فرایض دینی مهم مسلمانان است درعین حال از جایگاه مهمی در باور افراد برخوردارست تا جایی که حاجی شدن برای برخی چیزی شبیه یک آرزو است؛ آرزویی که برخی برای رسیدن به آن دست به دامن کارهایی می شدند که به مرور به قسمتی از فرهنگ آنها تبدیل شد تا جایی که برای دیدار با حاجی و گفتن یک «التماس دعا» به او رقابت داشتند برای اینکه امیدوار بودند این دیدار در آینده، بخت و اقبال زیارت خانه کعبه را به آنها هم می دهد.
دراین زمینه باورهایی هم در بین افراد شکل گرفته بود؛ به عنوان مثال پوشیدن کفش زائری که تازه از سفر حج برگشته است، این امید را به آنها می داد که با این کار زیارت حج نصیب آنها هم می شود؛ به همین خاطر حتی گاهی برای پوشیدن کفشِ حاجی با یکدیگر درگیر می شدند برای اینکه معتقد بودند توفیق زیارت نصیب نخستین کسی می شود که پای خودرا در کفش حاجی کند!
البته باورهای دیگری هم برای توفیق سفر حج وجود دارد بطورمثال برخی بر این باور هستند که اگر کسی خواب ببیند که حمام رفته است، به زیارت خواهد رفت. گاه نیز نشانه خاصی در بدن، مثل خالِ دست نوید زیارت مکه و خال سینه نشان زیارت مدینه است.
منبع: faraja.ir
این مطلب را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب