آشنایی با دست بافته های ایران،
قالی تبریز نماد زیبایی فرش ایران
به گزارش فراجا خراسان رضوی تاریخ کهن هنر و فرهنگ ایرانی در ترکیب با عشق و ذوق هنری مردم، فرش ایرانی را در عرصه جهانی بعنوان یک هنر کامل معرفی می کند و سال هاست که تحسین جهانیان را برانگیخته است. فرش ایرانی با ترکیب هندسی و رنگ هایش در تاریخ هنر بشر جایگاه والایی داشته و از غنی ترین میراث فرهنگی کشور بشمار می رود و میتوان گفت هیچ میراث فرهنگی در دنیا نمی تواند با فرش ایرانی در عرصه های هنر به رقابت بپردازد.
عبدالله احراری، عضو انجمن علمی فرش ایران در گفتگو با ایسنا به معرفی قالی آذربایجان پرداخت و اظهار نمود: منطقه آذربایجان یک منطقه وسیع شامل سه استان آذربایجان غربی، آذربایجان شرقی، استان اردبیل و بخشی از استان کردستان است که هموطنان آذری در آن زندگی می کنند. این منطقه بزرگ به علت پتانسیل های بالقوه ای که دارد همواره توانسته یکی از مراکز مهم فرش بافی کشور باشد.
وی افزود: بعد از آنکه سلسله صفویه در صدر حکومت مستقر شد مکتب هنری تبریز شکل گرفت و این مورد دلیلی شد بر آنکه کارگاه های بزرگ قالی بافی در شهر تبریز مستقر شوند. از طرفی موقعیت شهر تبریز و وجود هنرمندان پر تلاش آن یکی از علل شهرت قالی این منطقه بوده است.
عضو انجمن علمی فرش ایران افزود: صادرات قالی از راه تبریز و آذربایجان از نیمه دوم قرن بیستم رواج یافته و تا آخر جنگ جهانی دوم صادرات فرش تبریز از راه ترکیه و پیش از آن عثمانی به کشورهای اروپایی ادامه داشته است.
احراری تصریح کرد: تورج ژوله در کتاب «پژوهشی در فرش ایران» اینطور بیان می کند که صادرات قالی ایران از راه تبریز تا آن حد برای دولت ایران پرافتخار و مهم بود که تصاویری از صادرات این فرش بر روی نخستین کارت پستال های زیبا که در اواخر دوره قاجار چاپ شده بود نقش بست و به اقصی نقاط جهان ارسال شد.
وی اظهار داشت: در واقع بخش عمده ای از تجار ایرانی که به خرید و فروش فرش در اقصی نقاط جهان مشغول هستند اصالتا تبریزی هستند، البته گفتنی است که بخش قابل توجهی از تجار فرش تهران از حوزه قالی بافی تبریز پا به عرصه تولید و تجارت فرش نهاده اند.
عضو انجمن علمی فرش ایران در مورد مشهورترین تولیدکنندگان قالی تبریز بیان نمود: از نخستین و بزرگترین صادرکنندگان فرش که در واقع از پرچم داران صادرات فرش بودند میتوان به «حاج یوسف قالیچی»، «حاج عبدالله قالیچی»، «حاج میرزا جعفر اسلام بلکی»، «صمد قره قالیچی»، «میرزا علی اصغر قالیچی»، «میرزا علی اکبر قالیچی» و «اسماعیل قالیچی» که همگی از فرزندان شادروان حاج عبدالله قالیچی بودند و حاج محمد مراقانی و... اشاره نمود. بخش قابل توجهی از این صادرکنندگان در شهر استانبول و در سرایی به نام سرای «والده خان» دفتر تجاری داشتند و در آنجا مشغول تجارت فرش بودند.
احراری در مورد تقسیم بندی فرش آذربایجان اضافه کرد: حوزه قالیبافی استان آذربایجان را به چند گروه میتوان تقسیم کرد که بخش اول شامل قالی هایی می شود که در تبریز بافته شده است. این قالی ها عموما ریزبافت بوده و امروزه تا آن حد پیش رفته اند که زبانزد خاص و عام هستند و نام قالی تبریز همواره بر زبان ها جاری است.
وی افزود: بخش دیگر در ارتباط با قالی های عشایری و روستایی این منطقه است که در اطراف تبریز بافته می شوند که برای این قالی ها هم جایگاه خاصی دارند. امروزه قالی که در شهرستان های «هریس»، «گراوان»، «مهروان» و بخش هایی از این شهرستان ها بافته می شود جزو این دسته به حساب می آیند. البته ناگفته نماند که فرش های عشایری شاهسون جایگاه خاص خویش را دارند.
تبریز پایتخت قالی ایران
عضو انجمن علمی فرش ایران ابراز کرد: امروزه شهر تبریز بعنوان پایتخت قالی و مهد گهواره قالی شناخته می شود. این شهر جایی است که بزرگترین طراحان و تولیدکنندگان قالی مشغول به فعالیت هستند. استان آذربایجان اغلب تولیدکنندگان فرش استانهای کشور را به لحاظ طراحی قالی از نظر مواد اولیه و تکنیک بافت تغذیه می کند و سهم عمده ای در قالی بافی سطح کشور دارد.
احراری در مورد خصوصیت های فنی قالی تبریز تشریح کرد: تار و پود فرش تبریز از نخ و گاها ابریشم بوده و پرز این قالی پشمی و گاها از ابریشم مرغوب است. گره رایج در فرش تبریز گره متقارن است و فشردگی گره ها زیاد است، به صورتی که فرش تبریز را کاملا متراکم نشان داده است. پرز قالی تبریز اندکی زبر بوده؛ چونکه آب مورد استفاده رنگرزی دارای املاح زیادی است.
استفاده از طرح گل و گیاه در فرش تبریز بسیار رایج است
وی تصریح کرد: خیلی از تولیدات تبریز دارای طرح های حیوانی یا شکارگاهی هستند. استفاده از طرح های گل و گیاه در فرش بافی این منطقه بسیار رایج است. شهر تبریز مرکز تولید فرش و سایر بخش های این شهرستان همچون شهرستان «هریس» مرکز تولید انواع قالیچه است.
وی اظهار داشت: از مهم ترین خصوصیت های این دسته از قالی ها میتوان به تنوع و کثرت رنگ ها، حرکت آرام رنگ ها، زنده بودن رنگ ها، کوتاه بودن ساق پرز، وجود شیارهای طولی در پشت فرش، دارا بودن زیر ضخیم تر و دو پوده بودن آن اشاره نمود.
این مطلب را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب